અથર્વવેદ ગુજરાતી માં

અથર્વવેદ એ હિંદુ ધર્મના ચાર પવિત્ર વેદોનો ચોથો ક્રમ છે. અથર્વવેદને બ્રહ્મવેદ પણ કહેવામાં આવે છે, તેમાં દેવતાઓની સ્તુતિના મંત્રો, દવા, વિજ્ઞાન અને તત્વજ્ઞાન છે. જે રાજાના રાજ્યમાં અથર્વવેદના વિદ્વાન વસે છે, તે રાજ્યમાં શાંતિ સ્થાપવામાં તલ્લીન રહે છે. તે અવસ્થા ઉપદ્રવથી મુક્ત રહે છે, અને પ્રગતિના માર્ગ પર ચાલે છે.

ભગવાને સૌ પ્રથમ અથર્વવેદનું જ્ઞાન મહર્ષિ અંગિરાને આપ્યું અને મહર્ષિ અંગિરા એ બ્રહ્માને અથર્વવેદનું જ્ઞાન આપ્યું.

यस्य राज्ञो जनपदे अथर्वा शान्तिपारगः।
निवसत्यपि तद्राराष्ट्रं वर्धतेनिरुपद्रवम्।।
‘ये त्रिषप्ताः परियन्ति’ એ અથર્વવેદનો પ્રથમ મંત્ર છે.

અથર્વવેદનો પરિચય:-

અથર્વવેદમાં કુલ 20 કાંડ, 730 સૂક્ત અને 6000 મંત્રો છે, પરંતુ કેટલાકમાં માત્ર 5987 અથવા 5977 મંત્રો જ જોવા મળે છે. અને લગભગ 1200 મંત્રો ઋગ્વેદના છે. અથર્વવેદના 20 કાંડ એ ઋગ્વેદની રચના છે. ઋષિઓ અને વિદ્વાનો અનુસાર, 19મો પર્વ અને 20મો પર્વ પછીનો છે.
અથર્વવેદમાં અનેક પ્રકારની તબીબી પદ્ધતિઓનું વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે, તેથી આયુર્વેદને માનવામાં આવતું હતું. અથર્વવેદમાં પતિ-પત્નીની ફરજો અને વિવાહિત જીવનમાં લગ્નના નિયમો અને નિયમો વિશે શ્રેષ્ઠ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે. અથર્વવેદમાં બ્રહ્મ ભક્તિના ઘણા મંત્રો આપવામાં આવ્યા છે.

અથર્વવેદના વધુ મહત્વના વિષયો:-

ધર્મશાસ્ત્ર
નશીલા પદાર્થનો ઉપયોગ,
રોગ નિવારણ,
તંત્ર,
મેલીવિદ્યા વગેરે.

અથર્વવેદનો રચનાકાળ:-

વૈદિક પુરોહિત વર્ગ યજ્ઞો અને દેવતાઓના અજ્ઞાનને કારણે અથર્વવેદને અન્ય ત્રણ વેદોની સમાન માનતો ન હતો. અથર્વવેદને આ સ્થાન પછીથી મળ્યું. અથર્વવેદની ભાષા સ્પષ્ટપણે ઋગ્વેદની ભાષા કરતાં પાછળની છે, અને તે બ્રાહ્મણ ગ્રંથો સાથે પણ મળતી આવે છે. એટલા માટે અથર્વવેદ 1000 બીસીનો છે. ગણી શકાય. અથર્વવેદની રચના ‘અથવર્ણા’ અને ‘અંગિરસ’ ઋષિઓ દ્વારા કરવામાં આવી હતી. તેથી જ અથર્વવેદને ‘અથર્વાંગીરસ વેદ’ પણ કહેવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત અથર્વવેદને નીચે આપેલા નામોથી પણ ઓળખવામાં આવે છે.

1 અથર્વાંગીરસ,
2 બ્રહ્મવેદ,
3 ભૈષજ્ય વેદ અને
4 મહિવેડા

અથર્વવેદ વિશે કેટલીક મહત્વપૂર્ણ હકીકતો:-

1 અથર્વવેદ વિશે, એવું માનવામાં આવે છે કે ભાષા અને સ્વરૂપના આધારે, ત્રણેય વેદ પછી અથર્વવેદની રચના કરવામાં આવી હતી.
2 ઋગ્વેદ, યજુર્વેદ, સામવેદ અને અથર્વવેદ આ વેદોનું વૈદિક ધર્મની દૃષ્ટિએ ઘણું મહત્વ છે.
3 અથર્વવેદ અનેક પ્રકારની તબીબી પદ્ધતિઓનું વર્ણન કરે છે, તેથી આયુર્વેદને માનવામાં આવે છે.
4 અથર્વવેદમાં, વિવાહિત જીવનમાં, પતિ-પત્નીની ફરજો અને લગ્નના નિયમો, સન્માન અને પ્રતિષ્ઠા એ શ્રેષ્ઠ નિર્ણયો છે.
5 અથર્વવેદમાં બ્રહ્મ ભક્તિના ઘણા મંત્રો આપવામાં આવ્યા છે.

અથર્વવેદની શાખાઓ:-

અથર્વવેદ કુરુ દેશની સમૃદ્ધિની સારી સમજણ આપે છે. અથર્વવેદમાં શ્રેષ્ઠ વિચારધારા અને ઉતરતી વિચારધારાનો સમન્વય છે. પછીના વૈદિક કાળમાં અથર્વવેદનું ઘણું મહત્વ રહ્યું છે. આ વેદમાંથી આપણને શાંતિ અને શક્તિ વધારનારી ક્રિયાઓનો આજ્ઞા પણ મળે છે. અથર્વવેદમાં આયુર્વેદ વિજ્ઞાનનો સૌથી વધુ ઉલ્લેખ મળે છે. આ પછી ‘બેક્ટેરિયોલોજી’ અને ‘ઔષધિઓ’ વગેરે વિશેની માહિતી અથર્વવેદમાંથી જ મળે છે. સૌ પ્રથમ, અથર્વવેદના ભૂમિ સૂક્ત દ્વારા રાષ્ટ્રીય ભાવના સારી રીતે જાણીતી હતી. આ વેદની બીજી બે શાખાઓ છે, જે નીચે આપેલ છે.

1 પિપ્પલાદ
2 શોખ

અથર્વવેદમાં કુલ 20 કાંડ, 730 સૂક્ત અને ગદ્ય ભાગો છે. જેનો ખુલાસો નીચે દર્શાવેલ છે.

1 અથર્વવેદમાં પ્રથમ કાંડથી સાતમા કાંડ સુધી તંત્ર-મંત્ર સંબંધિત પ્રાર્થનાઓ છે. લાંબા આયુષ્ય માટેના મંત્રો, ઉપાયો, શ્રાપ, પ્રેમના મંત્રો, પ્રાર્થના, નિકટતા, વેદોના અભ્યાસમાં સફળતા, પાપોનું પ્રાયશ્ચિત વગેરે આપવામાં આવ્યા છે.

2 આઠમા કાંડથી બારમા કાંડામાં વૈશ્વિક સુક્તોનો પણ સમાવેશ થાય છે, જે ઋગ્વેદ સુક્તોને વહેતા રાખે છે. ઉપનિષદના ખૂબ જ મુશ્કેલ સ્મરણ તરફ દોરી જાય છે.
વૈશ્વિક સિદ્ધાંતો, લગ્નની પ્રાર્થનાઓ, અંતિમ સંસ્કારના મંત્રોચ્ચાર, વ્રતોનો મહિમા, ધાર્મિક મંત્રોચ્ચાર અને આતિથ્યનું મહત્વ 3જી પ્રકારના કાંડથી વીસમા કાંડમાં વર્ણવવામાં આવ્યું છે.

અથર્વવેદની વિશેષતાઓ :-

અથર્વવેદમાં મંત્રો ઋગ્વેદ અને સામવેદમાંથી લેવામાં આવ્યા છે.
2 અથર્વવેદ મંત્ર-તંત્ર રાક્ષસો, પિશાચ વગેરેથી સંબંધિત ભયંકર શક્તિઓનો મહત્વનો વિષય છે.
3 અથર્વવેદમાં, ઋગ્વેદના ઉચ્ચ-વર્ગના દેવતાઓનું એક અલગ સ્થાન છે.
4 અથર્વવેદમાં સ્પષ્ટ છે કે આર્યોમાં પ્રકૃતિની ઉપાસનાને ધિક્કારવામાં આવી હતી, અને ભૂત, આત્માઓ, તંત્ર-મંત્રોમાં માન્યતા શરૂ થઈ હતી.

આ પણ વાંચો

શ્રીમદભગવદગીતા

શ્રી રામચરિતમાનસ

વેદાંત દર્શન (બ્રહ્મસૂત્ર)

વિદુર નીતિ

શ્રી સત્યનારાયણ વ્રત કથા ગુજરાતી