loader image

Satyanarayan Katha

blog
Satyanarayan Katha

श्री सत्यनारायण कथा / satyanarayan katha

पूजा विधि, विष्णु सहस्त्रनाम और अध्याय

 

श्री सत्यनारायण कथा (satyanarayan katha) करने का शुभ दिन पूर्णिमा, अमावस्या, रविवार, गुरुवार, संक्रांति के दिन एवं अन्य पर्व-त्यौहारों पर करने का शास्त्रोंक्त विधान मिलता है। सत्यनारायण कथा का प्रारंभ करने से पहले विशेष पूजा की जाती है। सबसे पहले भगवान गणेश की पूजा, भगवान विष्णु की पूजा, पृथ्वी की पूजा, भगवान शालिग्राम की पूजा की जाती है। सत्यनारायण कथा का उल्लेख स्कन्दपुराण के रेवाखण्ड में मिलता है।

श्री सत्यनारायण कथा (satyanarayan katha)में पांच अध्याय और 170 श्लोक संस्कृत भाषा में मिलते है। श्री सत्यनारायण कथा (satyanarayan katha ) में संकल्प को भूलना और प्रसाद का अपमान करना यह दो प्रमुख विषय है। सत्यनारायण कथा के पांच अध्यायों में बताया गया हे की सत्य का पालन न करने से कई प्रकार की समस्या आती है। इसलिए सत्य व्रत का पालन करना चाहिए।

यहां एक क्लिक में पढ़ें ~ सुश्रुत संहिता

पवित्रकरण:-
पवित्र होने के लिए सबसे पहले बाएँ हाथ में जल लेकर दाहिने हाथ की अनामिका, मध्यमा व अगुष्ठा से निम्नलिखित श्लोक बोलते हुए अपने ऊपर जल छिड़कर पवित्र होजाए ।

श्लोक :-
ॐ अपवित्रः पवित्रो वा सर्वावस्थां गतोऽपि वा ।
यः स्मरेत् पुण्डरीकाक्षं स बाह्याभ्यंतरः शुचिः ॥
पुनः पुण्डरीकाक्षं, पुनः पुण्डरीकाक्षं, पुनः पुण्डरीकाक्षं ।

निचे दिया गया श्लोक का उच्चारण करते हुए आप पूजा में बेठ ने वाले आसन पवित्र करने के लिए जल छिड़के।

ॐ पृथ्वी त्वया घता लोका देवि त्वं विष्णुना धृता ।
त्वं च धारय मां देवि पवित्रं कुरु च आसनम् ॥

ग्रंथि बंधन :
ॐ यदाबध्नन दाक्षायणा हिरण्य(गुं)शतानीकाय सुमनस्यमानाः ।
तन्म आ बन्धामि शत शारदायायुष्यंजरदष्टियर्थासम् ॥

आचमन :
अपने अंदर के शरीर को पवित्र करने के लिए दाहिने हाथ में जल लेकर तीन बार आचमन करें और बोले –

ॐ केशवाय नमः स्वाहा,
ॐ नारायणाय नमः स्वाहा,
ॐ माधवाय नमः स्वाहा ।

दीपक पूजन :
निम्नलिखित श्लोक बोलते हुए दीपक प्रज्वलित करें और दीपक का पुष्प और कुंकु से पूजन करें।

भो दीप देवरुपस्त्वं कर्मसाक्षी ह्यविन्घकृत ।
यावत्कर्मसमाप्तिः स्यात तावत्वं सुस्थिर भव ॥

स्वस्ति-वाचन :
ॐ स्वस्ति न इंद्रो वृद्धश्रवाः स्वस्ति नः पूषा विश्ववेदाः ।
स्वस्ति नस्तार्क्ष्यो अरिष्ट्टनेमिः स्वस्ति नो बृहस्पतिर्दधातु ॥

द्यौः शांतिः अंतरिक्षगुं शांतिः पृथिवी शांतिरापः
शांतिरोषधयः शांतिः। वनस्पतयः शांतिर्विश्वे देवाः
शांतिर्ब्रह्म शांतिः सर्वगुं शांतिः शांतिरेव शांति सा।
मा शांतिरेधि। यतो यतः समिहसे ततो नो अभयं कुरु ।

पृथ्वी पूजन:-
निम्नलिखित श्लोक को पढ़ते होए अबिल, गुलाल, हल्दी, रोली, अक्षत, पुष्प से पृथ्वी का पूजन करें।

ॐ पृथ्वी त्वया घता लोका देवि त्वं विष्णुना धृता ।
त्वं च धारय मां देवि पवित्रं कुरु च आसनम् ॥

श्री सत्यनारायण पूजन प्रारंभ:-
हाथ में अक्षत-पुष्प लेकर भगवान श्री सत्यनारायण का ध्यान करना चाहिए। श्री सत्यनारायण का ध्यान करते हुए निम्नलिखित श्लोक को पढ़े।

ध्यान मंत्र:-
ॐ सत्यव्रतं सत्यपरं त्रिसत्यं सत्यस्य योनिं निहितंच सत्ये ।
सत्यस्य सत्यामृत सत्यनेत्रं सत्यात्मकं त्वां शरणं प्रपन्नाः ॥
ध्यायेत्सत्यं गुणातीतं गुणत्रय समन्वितम् ।
लोकनाथं त्रिलोकेशं कौस्तुभरणं हरिम् ॥

आह्वान:-
अब निम्नलिखित श्लोक का उच्चारण करते हुए भगवान श्री सत्यनारायण का आवाहन करें और भगवान को आमंत्रित करे।

श्लोक:-
आगच्छ भगवन् ! देव! स्थाने चात्र स्थिरो भव ।
यावत् पूजां करिष्येऽहं तावत् त्वं संनिधौ भव ॥
ॐ श्री सत्यनारायणाय नमः, श्री सत्यनारायणाय आवाहयामि, आवाहनार्थे पुष्पाणि समर्पयामि ।

श्री सत्यनारायण भगवान को बैठने के लिए पीले चावल का आसन करे और निचे दिया गया श्लोक बोले।

आसन मंत्र:-
अनेक रत्नसंयुक्तं नानामणिगणान्वितम् ।
भवितं हेममयं दिव्यम् आसनं प्रति गृह्याताम ॥
ॐ श्री सत्यनारायणाय नमः, आसनं समर्पयामि ।

निम्नलिखित श्लोक बोलते हुए भगवान के पैर धुलायें।

पाद्यं मंत्र:-
नारायण नमस्तेऽतुनरकार्णवतारक ।
पाद्यं गृहाण देवेश मम सौख्यं विवर्धय ॥
ॐ श्री सत्यनारायणाय नमः, पादयोः पाद्यं समर्पयामि ।

अर्घ्य- भगवान को अर्घ्य दें ।
अर्घ्य मंत्र:-
गन्धपुष्पाक्षतैर्युक्तमर्घ्यं सम्पादितं मया ।
गृहाण भगवन् नारायण प्रसन्नो वरदो भव ॥
ॐ श्री सत्यनारायणाय नमः, हस्तयोरर्घ्यं समर्पयामि ।

आचमन- भगवान को आचमन करायें ।
आचमन मंत्र:-
कर्पूरेण सुगन्धेन वासितं स्वादु शीतलम् ।
तोयमाचमनीयार्थं गृहाण परमेश्वर ॥
ॐ श्री सत्यनारायणाय नमः, आचमनीयं जलं समर्पयामि ।

निम्नलिखित श्लोक बोलते हुए भगवान श्री सत्यनारायणाय का शुद्ध जल से स्नान करें ।

स्नान मंत्र:-
मन्दाकिन्याः समानीतैः कर्पूरागुरू वासितैः ।
स्नानं कुर्वन्तु देवेशा सलिलैश्च सुगन्धिभिः ॥
ॐ श्री सत्यनारायणाय नमः, स्नानीयं जलं समर्पयामि ।

निचे दिए गए श्लोक का उच्चारण करते हुए भगवान श्री सत्यनारायणाय का पंचामृत- दूध, दही, घी शक्कर एवं शहद मिलाकर पंचामृत से स्नान करना चाहिए।

पंचामृत स्नान मंत्र:-
पयो दधि घृतं चैव मधुशर्करयान्वितम् ।
पंचामृतं मयाऽऽनीतं स्नानार्थं प्रतिगृह्यताम् ॥

ॐ श्री सत्यनारायणाय नमः, पंचामृतस्नानं समर्पयामि,
शुद्धोदक स्नान – शुद्ध जल से स्नान करें ।

शुद्धोदक स्नान मंत्र:-
मन्दाकिन्यास्तु यद्वारि सर्वपापहरं शुभम् ।
तदिदं कल्पितं तुभ्यं स्नानार्थं प्रतिगृह्यताम् ॥

ॐ श्री सत्यनारायणाय नमः, शुद्धोदकस्नानं समर्पयामि ।

भगवान श्री सत्यनारायणाय को वस्त्र या वस्त्र के रूप में कलावा अर्पित करें और निम्नलिखित श्लोक को पढ़े।

मंत्र:-
शीतवातोष्णसंत्राणं लज्जाया रक्षणं परम् ।
देहालंकरणं वस्त्रं धृत्वा शांतिं प्रयच्छ मे ॥
ॐ श्री सत्यनारायणाय नमः, वस्त्रं समर्पयामि ।
(वस्त्र अर्पित करें, आचमनीय जल दें।)

यज्ञोपवीत – भगवान को जनेऊ अर्पित करें ।
नवभिस्तन्तुभिर्युक्तं त्रिगुणं देवतामयम् ।
उपवीतं मया दत्तं गृहाण परमेश्वर ॥

ॐ श्री सत्यनारायणाय नमः, यज्ञोपवीतं समर्पयामि ।

चन्दन – भगवान को चंदन अर्पित करें ।
श्रीखण्डं चन्दनं दिव्यं गन्धाढ्यं सुमनोहरम् ।
विलेपनं सुरश्रेष्ठ चन्दनं प्रतिगृह्यताम् ॥

ॐ श्री सत्यनारायणाय नमः, गन्धं समर्पयामि ।

अक्षत – भगवान को चावल अर्पित करें ।
अक्षताश्च सुरश्रेष्ठ कुंकुमाक्ताः सुशोभिताः ।
मया निवेदिता भक्त्या गृहाण परमेश्वर ॥

ॐ श्री सत्यनारायणाय नमः, अक्षतान् समर्पयामि ।

पुष्पमाला – भगवान को पुष्प तथा फूलमाला चढ़ायें ।
माल्यादीनि सुगन्धीनि मालत्यादीनि वै प्रभो ।
मयाऽऽह्तानि पुष्पाणि गृहाण परमेश्वर ॥

ॐ श्री सत्यनारायणाय नमः, पुष्पं पुष्पमालां च समर्पयामि ।

दूर्वा – भगवान को दूर्वा अर्पित करें ।
दूर्वांकुरान् सुहरितानमृतान् मंगलप्रदान् ।
आनीतांस्तव पूजार्थं गृहाण परमेश्वर ॥

ॐ श्री सत्यनारायणाय नमः, दूर्वांकुरान् समर्पयामि ।

धूप, दीप – भगवान को धूप दीप दिखायें ।
वनस्पतिरसोद्भूतो गन्धाढ्यः गन्ध उत्तमः ।
आघ्रेयः सर्वदेवानां धूपोऽयं प्रतिगृह्यताम् ॥

साज्यं च वर्तिसंयुक्तं वह्निना योजितं मया ।
दीपं गृहाण देवेश ! त्रैलोक्यतिमिरापहम् ॥

ॐ श्री सत्यनारायणाय नमः, धूपं, दीपं दर्शयामि ।

नैवेद्य — भगवान को मिठाई अर्पित करें ।
(पंचमिष्ठान्न व सूखी मेवा अर्पित करें)
शर्कराखण्डखाद्यानि दधिक्षीरघृतानि च ।
आहारं भक्ष्यभोज्यं च नैवेद्यं प्रतिगृह्यताम् ॥

ॐ श्री सत्यनारायणाय नमः, नैवेद्यं निवेदयामि ।

ऋतुफल – भगवान को केले, आम, सेवफल आदि चढ़ायें ।
फलेन फलितं सर्वं त्रैलोक्यं सचराचरम् ।
तस्मात् फलप्रदादेन पूर्णाः सन्तु मनोरथाः ॥

ॐ श्री सत्यनारायणाय नमः, ऋतुफलं निवेदयामि।
मध्ये आचमनीयं जलं उत्तरापोऽशनं च समर्पयामि ।

ताम्बूल – भगवान को पान सुपारी अर्पित करें ।
पूगीफलं महद्दिव्यं नागवल्लीदलैर्युतम् ।
एलालवंगसंयुक्तं ताम्बूलं प्रतिगृह्यताम् ॥

ॐ श्री सत्यनारायणाय नमः, मुखवासार्थे ताम्बूलं समर्पयामि ।

भगवान सत्यनारायणाय को अपना कमाई का एक अंश के रूप में कुछ द्रव्य अर्पित करें चाहिए।
दक्षिणा श्लोक:-
हिरण्यगर्भ गर्भस्थं हेमबीजं विभावसोः ।
अनन्तपुण्यफलदमतः शान्तिं प्रयच्छ मे ॥

ॐ श्री सत्यनारायणाय नमः, दक्षिणां समर्पयामि ।

यहां एक क्लिक में पढ़ें ~ वाल्मीकि रामायण

विष्णु सहस्त्रनाम

विष्णु सहस्त्रनाम

ॐ विश्वस्मै नमः ।
ॐ विष्णवे नमः ।
ॐ वषट्काराय नमः ।
ॐ भूतभव्यभवत्प्रभवे नमः ।
ॐ भूतकृते नमः ।
ॐ भूतभृते नमः ।
ॐ भावाय नमः ।
ॐ भूतात्मने नमः ।
ॐ भूतभावनाय नमः ।
ॐ पूतात्मने नमः । १० ॥
ॐ परमात्मने नमः ।
ॐ मुक्तानाम्परमगतये नमः ।
ॐ अव्ययाय नमः ।
ॐ पुरुषाय नमः ।
ॐ साक्षिणे नमः ।
ॐ क्षेत्रज्ञाय नमः ।
ॐ अक्षराय नमः ।
ॐ योगाय नमः ।
ॐ योगविदांनेत्रे नमः ।
ॐ प्रधानपुरुषेश्वराय नमः । २० ॥ॐ नारसिंहवपुषे नमः ।
ॐ श्रीमते नमः ।
ॐ केशवाय नमः ।
ॐ पुरुषोत्तमाय नमः ।
ॐ सर्वस्मै नमः ।
ॐ शर्वाय नमः ।
ॐ शिवाय नमः ।
ॐ स्थाणवे नमः ।
ॐ भूतादये नमः ।
ॐ निधयेऽव्ययाय नमः । ३० ॥ॐ सम्भवाय नमः ।
ॐ भावनाय नमः ।
ॐ भर्त्रे नमः ।
ॐ प्रभवाय नमः ।
ॐ प्रभवे नमः ।
ॐ ईश्वराय नमः ।
ॐ स्वयम्भुवे नमः ।
ॐ शम्भवे नमः ।
ॐ आदित्याय नमः ।
ॐ पुष्कराक्षाय नमः । ४० ॥ॐ महास्वनाय नमः ।
ॐ अनादिनिधनाय नमः ।
ॐ धात्रे नमः ।
ॐ विधात्रे नमः ।
ॐ धातुरुत्तमाय नमः ।
ॐ अप्रमेयाय नमः ।
ॐ हृषीकेशाय नमः ।
ॐ पद्मनाभाय नमः ।
ॐ अमरप्रभवे नमः ।
ॐ विश्वकर्मणे नमः । ५० ॥ॐ मनवे नमः ।
ॐ त्वष्ट्रे नमः ।
ॐ स्थविष्ठाय नमः ।
ॐ स्थविराय ध्रुवाय नमः ।
ॐ अग्रह्याय नमः ।
ॐ शाश्वताय नमः ।
ॐ कृष्णाय नमः ।
ॐ लोहिताक्षाय नमः ।
ॐ प्रतर्दनाय नमः ।
ॐ प्रभूताय नमः । ६० ॥ॐ त्रिककुब्धाम्ने नमः ।
ॐ पवित्राय नमः ।
ॐ मङ्गलाय परस्मै नमः ।
ॐ ईशानाय नमः ।
ॐ प्राणदाय नमः ।
ॐ प्राणाय नमः ।
ॐ ज्येष्ठाय नमः ।
ॐ श्रेष्ठाय नमः ।
ॐ प्रजापतये नमः ।
ॐ हिरण्यगर्भाय नमः । ७० ॥ॐ भूगर्भाय नमः ।
ॐ माधवाय नमः ।
ॐ मधुसूदनाय नमः ।
ॐ ईश्वराय नमः ।
ॐ विक्रमिणे नमः ।
ॐ धन्विने नमः ।
ॐ मेधाविने नमः ।
ॐ विक्रमाय नमः ।
ॐ क्रमाय नमः ।
ॐ अनुत्तमाय नमः । ८० ॥ॐ दुराधर्षाय नमः ।
ॐ कृतज्ञाय नमः ।
ॐ कृतये नमः ।
ॐ आत्मवते नमः ।
ॐ सुरेशाय नमः ।
ॐ शरणाय नमः ।
ॐ शर्मणे नमः ।
ॐ विश्वरेतसे नमः ।
ॐ प्रजाभवाय नमः ।
ॐ अन्हे नमः । ९० ॥ॐ संवत्सराय नमः ।
ॐ व्यालाय नमः ।
ॐ प्रत्ययाय नमः ।
ॐ सर्वदर्शनाय नमः ।
ॐ अजाय नमः ।
ॐ सर्वेश्वराय नमः ।
ॐ सिद्धाय नमः ।
ॐ सिद्धये नमः ।
ॐ सर्वादये नमः ।
ॐ अच्युताय नमः । १०० ॥ॐ वृषाकपये नमः ।
ॐ अमेयात्मने नमः ।
ॐ सर्वयोगविनिःसृताय नमः ।
ॐ वसवे नमः ।
ॐ वसुमनसे नमः ।
ॐ सत्याय नमः ।
ॐ समात्मने नमः ।
ॐ सम्मिताय नमः ।
ॐ समाय नमः ।
ॐ अमोघाय नमः । ११० ॥ॐ पुण्डरीकाक्षाय नमः ।
ॐ वृषकर्मणे नमः ।
ॐ वृषाकृतये नमः ।
ॐ रुद्राय नमः ।
ॐ बहुशिरसे नमः ।
ॐ बभ्रवे नमः ।
ॐ विश्वयोनये नमः ।
ॐ शुचिश्रवसे नमः ।
ॐ अमृताय नमः ।
ॐ शाश्वतस्थाणवे नमः । १२० ॥ॐ वरारोहाय नमः ।
ॐ महातपसे नमः ।
ॐ सर्वगाय नमः ।
ॐ सर्वविद्भानवे नमः ।
ॐ विष्वक्सेनाय नमः ।
ॐ जनार्दनाय नमः ।
ॐ वेदाय नमः ।
ॐ वेदविदे नमः ।
ॐ अव्यङ्गाय नमः ।
ॐ वेदाङ्गाय नमः । १३० ॥ॐ वेदविदे नमः ।
ॐ कवये नमः ।
ॐ लोकाध्यक्षाय नमः ।
ॐ सुराध्यक्षाय नमः ।
ॐ धर्माध्यक्षाय नमः ।
ॐ कृताकृताय नमः ।
ॐ चतुरात्मने नमः ।
ॐ चतुर्व्यूहाय नमः ।
ॐ चतुर्द्रम्ष्ट्राय नमः ।
ॐ चतुर्भुजाय नमः । १४० ॥ॐ भ्राजिष्णवे नमः ।
ॐ भोजनाय नमः ।
ॐ भोक्त्रे नमः ।
ॐ सहिष्णवे नमः ।
ॐ जगदादिजाय नमः ।
ॐ अनघाय नमः ।
ॐ विजयाय नमः ।
ॐ जेत्रे नमः । १५० ॥ॐ विश्वयोनये नमः ।
ॐ पुनर्वसवे नमः ।
ॐ उपेन्द्राय नमः ।
ॐ वामनाय नमः ।
ॐ प्रांशवे नमः ।
ॐ अमोघाय नमः ।
ॐ शुचये नमः ।
ॐ उर्जिताय नमः ।
ॐ अतीन्द्राय नमः ।
ॐ सङ्ग्रहाय नमः ।
ॐ सर्गाय नमः ।
ॐ धृतात्मने नमः । १६० ॥ॐ नियमाय नमः ।
ॐ यमाय नमः ।
ॐ वेद्याय नमः ।
ॐ वैद्याय नमः ।
ॐ सदायोगिने नमः ।
ॐ वीरघ्ने नमः ।
ॐ माधवाय नमः ।
ॐ मधवे नमः ।
ॐ अतीन्द्रियाय नमः ।
ॐ महामायाय नमः ।
ॐ महोत्साहाय नमः ।
ॐ महाबलाय नमः ।
ॐ महाबुद्धये नमः ।
ॐ महावीर्याय नमः ।
ॐ महाशक्तये नमः ।
ॐ महाद्युतये नमः ।
ॐ अनिर्देश्यवपुषे नमः ।
ॐ श्रीमते नमः ।
ॐ अमेयात्मने नमः ।
ॐ महाद्रिधृते नमः । १८० ॥ॐ महेश्वासाय नमः ।
ॐ महीभर्त्रे नमः ।
ॐ श्रीनिवासाय नमः ।
ॐ सताङ्गतये नमः ।
ॐ अनिरुद्धाय नमः ।
ॐ सुरानन्दाय नमः ।
ॐ गोविन्दाय नमः ।
ॐ गोविदाम्पतये नमः ।
ॐ मरीचये नमः ।
ॐ दमनाय नमः ।
ॐ हंसाय नमः ।
ॐ सुपर्णाय नमः ।
ॐ भुजगोत्तमाय नमः ।
ॐ हिरण्यनाभाय नमः ।
ॐ सुतपसे नमः ।
ॐ पद्मनाभाय नमः ।
ॐ प्रजापतये नमः ।
ॐ अमृत्यवे नमः ।
ॐ सर्वदृशे नमः ।
ॐ सिंहाय नमः । २०० ॥ॐ सन्धात्रे नमः ।
ॐ सन्धिमते नमः ।
ॐ स्थिराय नमः ।
ॐ अजाय नमः ।
ॐ दुर्मर्षणाय नमः ।
ॐ शास्त्रे नमः ।
ॐ विश्रुतात्मने नमः ।
ॐ सुरारिघ्ने नमः ।
ॐ गुरुवे नमः ।
ॐ गुरुतमाय नमः ।
ॐ धाम्ने नमः ।
ॐ सत्याय नमः ।
ॐ सत्यपराक्रमाय नमः ।
ॐ निमिषाय नमः ।
ॐ अनिमिषाय नमः ।
ॐ स्रग्वीणे नमः ।
ॐ वाचस्पतये उदारधिये नमः ।
ॐ अग्रण्ये नमः ।
ॐ ग्रामण्ये नमः ।
ॐ श्रीमते नमः । २२० ॥ॐ न्यायाय नमः ।
ॐ नेत्रे नमः ।
ॐ समीरणाय नमः ।
ॐ सहस्रमूर्ध्ने नमः ।
ॐ विश्वात्मने नमः ।
ॐ सहस्राक्षाय नमः ।
ॐ सहस्रपदे नमः ।
ॐ आवर्तनाय नमः ।
ॐ निवृत्तात्मने नमः ।
ॐ संवृताय नमः ।
ॐ सम्प्रमर्दनाय नमः ।
ॐ अहःसंवर्तकाय नमः ।
ॐ वह्नये नमः ।
ॐ अनिलाय नमः ।
ॐ धरणीधराय नमः ।
ॐ सुप्रसादाय नमः ।
ॐ प्रसन्नात्मने नमः ।
ॐ विश्वधृषे नमः ।
ॐ विश्वभुजे नमः ।
ॐ विभवे नमः । २४० ॥ॐ सत्कर्त्रे नमः ।
ॐ सत्कृताय नमः ।
ॐ साधवे नमः ।
ॐ जह्नवे नमः ।
ॐ नारायणाय नमः ।
ॐ नराय नमः ।
ॐ असङ्ख्येयाय नमः ।
ॐ अप्रमेयात्मने नमः ।
ॐ विशिष्टाय नमः ।
ॐ शिष्टकृते नमः ।
ॐ शुचये नमः ।
ॐ सिद्धार्थाय नमः ।
ॐ सिद्धसङ्कल्पाय नमः ।
ॐ सिद्धिदाय नमः ।
ॐ सिद्धिसाधनाय नमः ।
ॐ वृषाहिणे नमः ।
ॐ वृषभाय नमः ।
ॐ विष्णवे नमः ।
ॐ वृषपर्वणे नमः ।
ॐ वृषोदराय नमः । २६० ॥ॐ वर्धनाय नमः ।
ॐ वर्धमानाय नमः ।
ॐ विविक्ताय नमः ।
ॐ श्रुतिसागराय नमः ।
ॐ सुभुजाय नमः ।
ॐ दुर्धराय नमः ।
ॐ वाग्मिने नमः ।
ॐ महेन्द्राय नमः ।
ॐ वसुदाय नमः ।
ॐ वसवे नमः । २७० ॥ॐ नैकरूपाय नमः ।
ॐ बृहद्रूपाय नमः ।
ॐ शिपिविष्टाय नमः ।
ॐ प्रकाशनाय नमः ।
ॐ ओजस्तेजोद्युतिधराय नमः ।
ॐ प्रकाशात्मने नमः ।
ॐ प्रतापनाय नमः ।
ॐ ऋद्धाय नमः ।
ॐ स्पष्टाक्षराय नमः ।
ॐ मन्त्राय नमः । २८० ॥ॐ चन्द्रांशवे नमः ।
ॐ भास्करद्युतये नमः ।
ॐ अमृतांशूद्भवाय नमः ।
ॐ भानवे नमः ।
ॐ शशिबिन्दवे नमः ।
ॐ सुरेश्वराय नमः ।
ॐ औषधाय नमः ।
ॐ जगतस्सेतवे नमः ।
ॐ सत्यधर्मपराक्रमाय नमः ।
ॐ भूतभव्यभवन्नाथाय नमः । २९० ॥ॐ पवनाय नमः ।
ॐ पावनाय नमः ।
ॐ अनलाय नमः ।
ॐ कामघ्ने नमः ।
ॐ कामकृते नमः ।
ॐ कान्ताय नमः ।
ॐ कामाय नमः ।
ॐ कामप्रदाय नमः ।
ॐ प्रभवे नमः ।
ॐ युगादिकृते नमः । ३०० ॥ॐ युगावर्ताय नमः ।
ॐ नैकमायाय नमः ।
ॐ महाशनाय नमः ।
ॐ अदृश्याय नमः ।
ॐ व्यक्तरूपाय नमः ।
ॐ सहस्रजिते नमः ।
ॐ अनन्तजिते नमः ।
ॐ इष्टाय नमः ।
ॐ विशिष्टाय नमः ।
ॐ शिष्टेष्टाय नमः । ३१० ॥ॐ शिखण्डिने नमः ।
ॐ नहुषाय नमः ।
ॐ वृषाय नमः ।
ॐ क्रोधग्ने नमः ।
ॐ क्रोधकृत्कर्त्रे नमः ।
ॐ विश्वबाहवे नमः ।
ॐ महीधराय नमः ।
ॐ अच्युताय नमः ।
ॐ प्रथिताय नमः ।
ॐ प्राणाय नमः । ३२० ॥

ॐ प्राणदाय नमः ।
ॐ वासवानुजाय नमः ।
ॐ अपांनिधये नमः ।
ॐ अधिष्ठानाय नमः ।
ॐ अप्रमत्ताय नमः ।
ॐ प्रतिष्ठिताय नमः ।
ॐ स्कन्दाय नमः ।
ॐ स्कन्दधराय नमः ।
ॐ धुर्याय नमः ।
ॐ वरदाय नमः ।
ॐ वायुवाहनाय नमः ।
ॐ वासुदेवाय नमः ।
ॐ बृहद्भानवे नमः ।
ॐ आदिदेवाय नमः ।
ॐ पुरन्दराय नमः ।
ॐ अशोकाय नमः ।
ॐ तारणाय नमः ।
ॐ ताराय नमः ।
ॐ शूराय नमः ।
ॐ शौरये नमः । ३४० ॥

ॐ जनेश्वराय नमः ।
ॐ अनुकूलाय नमः ।
ॐ शतावर्ताय नमः ।
ॐ पद्मिने नमः ।
ॐ पद्मनिभेक्षणाय नमः ।
ॐ पद्मनाभाय नमः ।
ॐ अरविन्दाक्षाय नमः ।
ॐ पद्मगर्भाय नमः ।
ॐ शरीरभृते नमः ।
ॐ महर्धये नमः । ३५० ॥

ॐ ऋद्धाय नमः ।
ॐ वृद्धात्मने नमः ।
ॐ महाक्षाय नमः ।
ॐ गरुडध्वजाय नमः ।
ॐ अतुलाय नमः ।
ॐ शरभाय नमः ।
ॐ भीमाय नमः ।
ॐ समयज्ञाय नमः ।
ॐ हविर्हरये नमः ।
ॐ सर्वलक्षणलक्षण्याय नमः ।
ॐ लक्ष्मीवते नमः ।
ॐ समितिञ्जयाय नमः ।
ॐ विक्षराय नमः ।
ॐ रोहिताय नमः ।
ॐ मार्गाय नमः ।
ॐ हेतवे नमः ।
ॐ दामोदराय नमः ।
ॐ सहाय नमः ।
ॐ महीधराय नमः ।
ॐ महाभागाय नमः । ३७० ॥

ॐ वेगवते नमः ।
ॐ अमिताशनाय नमः ।
ॐ उद्भवाय नमः ।
ॐ क्षोभणाय नमः ।
ॐ देवाय नमः ।
ॐ श्रीगर्भाय नमः ।
ॐ परमेश्वराय नमः ।
ॐ करणाय नमः ।
ॐ कारणाय नमः ।
ॐ कर्त्रे नमः । ३८० ॥

ॐ विकर्त्रे नमः ।
ॐ गहनाय नमः ।
ॐ गुहाय नमः ।
ॐ व्यवसायाय नमः ।
ॐ व्यवस्थानाय नमः ।
ॐ संस्थानाय नमः ।
ॐ स्थानदाय नमः ।
ॐ ध्रुवाय नमः ।
ॐ परर्धये नमः ।
ॐ परमस्पष्टाय नमः ।
ॐ तुष्टाय नमः ।
ॐ पुष्टाय नमः ।
ॐ शुभेक्षणाय नमः ।
ॐ रामाय नमः ।
ॐ विरामाय नमः ।
ॐ विरजाय नमः ।
ॐ मार्गाय नमः ।
ॐ नेयाय नमः ।
ॐ नयाय नमः ।
ॐ अनयाय नमः । ४०० ॥

ॐ वीराय नमः ।
ॐ शक्तिमतां श्रेष्ठाय नमः ।
ॐ धर्माय नमः ।
ॐ धर्मविदुत्तमाय नमः ।
ॐ वैकुण्ठाय नमः ।
ॐ पुरुषाय नमः ।
ॐ प्राणाय नमः ।
ॐ प्राणदाय नमः ।
ॐ प्रणवाय नमः ।
ॐ पृथवे नमः ।
ॐ हिरण्यगर्भाय नमः ।
ॐ शत्रुघ्नाय नमः ।
ॐ व्याप्ताय नमः ।
ॐ वायवे नमः ।
ॐ अधोक्षजाय नमः ।
ॐ ऋतवे नमः ।
ॐ सुदर्शनाय नमः ।
ॐ कालाय नमः ।
ॐ परमेष्ठिने नमः ।
ॐ परिग्रहाय नमः । ४२० ॥

ॐ उग्राय नमः ।
ॐ संवत्सराय नमः ।
ॐ दक्षाय नमः ।
ॐ विश्रामाय नमः ।
ॐ विश्वदक्षिणाय नमः ।
ॐ विस्ताराय नमः ।
ॐ स्थावरस्थाणवे नमः ।
ॐ प्रमाणाय नमः ।
ॐ बीजाय अव्ययाय नमः ।
ॐ अर्थाय नमः । ४३० ॥

ॐ अनर्थाय नमः ।
ॐ महाकोशाय नमः ।
ॐ महाभोगाय नमः ।
ॐ महाधनाय नमः ।
ॐ अनिर्विण्णाय नमः ।
ॐ स्थविष्ठाय नमः ।
ॐ भुवे नमः ।
ॐ धर्मयूपाय नमः ।
ॐ महामखाय नमः ।
ॐ नक्षत्रनेमये नमः । ४४० ॥

ॐ नक्षित्रिणे नमः ।
ॐ क्षमाय नमः ।
ॐ क्षामाय नमः ।
ॐ समीहनाय नमः ।
ॐ यज्ञाय नमः ।
ॐ इज्याय नमः ।
ॐ महेज्याय नमः ।
ॐ क्रतवे नमः ।
ॐ सत्राय नमः ।
ॐ सताङ्गतये नमः । ४५० ॥

ॐ सर्वदर्शिने नमः ।
ॐ विमुक्तात्मने नमः ।
ॐ सर्वज्ञाय नमः ।
ॐ ज्ञानमुत्तमाय नमः ।
ॐ सुव्रताय नमः ।
ॐ सुमुखाय नमः ।
ॐ सूक्ष्माय नमः ।
ॐ सुघोषाय नमः ।
ॐ सुखदाय नमः ।
ॐ सुहृदे नमः । ४६० ॥

ॐ मनोहराय नमः ।
ॐ जितक्रोधाय नमः ।
ॐ वीरबाहवे नमः ।
ॐ विदारणाय नमः ।
ॐ स्वापनाय नमः ।
ॐ स्ववशाय नमः ।
ॐ व्यापिने नमः ।
ॐ नैकात्मने नमः ।
ॐ नैककर्मकृते नमः ।
ॐ वत्सराय नमः । ४७० ॥

ॐ वत्सलाय नमः ।
ॐ वत्सिने नमः ।
ॐ रत्नगर्भाय नमः ।
ॐ धनेश्वराय नमः ।
ॐ धर्मगुप्ते नमः ।
ॐ धर्मकृते नमः ।
ॐ धर्मिणे नमः ।
ॐ सते नमः ।
ॐ असते नमः ।
ॐ क्षराय नमः । ४८० ॥

ॐ अक्षराय नमः ।
ॐ अविज्ञात्रे नमः ।
ॐ सहस्रांशवे नमः ।
ॐ विधात्रे नमः ।
ॐ कृतलक्षणाय नमः ।
ॐ गभस्तिनेमये नमः ।
ॐ सत्त्वस्थाय नमः ।
ॐ सिंहाय नमः ।
ॐ भूतमहेश्वराय नमः ।
ॐ आदिदेवाय नमः । ४९० ॥

ॐ महादेवाय नमः ।
ॐ देवेशाय नमः ।
ॐ देवभृद्गुरवे नमः ।
ॐ उत्तराय नमः ।
ॐ गोपतये नमः ।
ॐ गोप्त्रे नमः ।
ॐ ज्ञानगम्याय नमः ।
ॐ पुरातनाय नमः ।
ॐ शरीरभूतभृते नमः ।
ॐ भोक्त्रे नमः । ५०० ॥

ॐ कपीन्द्राय नमः ।
ॐ भूरिदक्षिणाय नमः ।
ॐ सोमपाय नमः ।
ॐ अमृतपाय नमः ।
ॐ सोमाय नमः ।
ॐ पुरुजिते नमः ।
ॐ पुरुसत्तमाय नमः ।
ॐ विनयाय नमः ।
ॐ जयाय नमः ।
ॐ सत्यसन्धाय नमः । ५१० ॥

ॐ दाशार्हाय नमः ।
ॐ सात्वतां पतये नमः ।
ॐ जीवाय नमः ।
ॐ विनयितासाक्षिणे नमः ।
ॐ मुकुन्दाय नमः ।
ॐ अमितविक्रमाय नमः ।
ॐ अम्भोनिधये नमः ।
ॐ अनन्तात्मने नमः ।
ॐ महोदधिशयाय नमः ।
ॐ अन्तकाय नमः । ५२० ॥

ॐ अजाय नमः ।
ॐ महार्हाय नमः ।
ॐ स्वाभाव्याय नमः ।
ॐ जितामित्राय नमः ।
ॐ प्रमोदनाय नमः ।
ॐ आनन्दाय नमः ।
ॐ नन्दनाय नमः ।
ॐ नन्दाय नमः ।
ॐ सत्यधर्मणे नमः ।
ॐ त्रिविक्रमाय नमः । ५३० ॥

ॐ महर्षये कपिलाचार्याय नमः ।
ॐ कृतज्ञाय नमः ।
ॐ मेदिनीपतये नमः ।
ॐ त्रिपदाय नमः ।
ॐ त्रिदशाध्यक्षाय नमः ।
ॐ महाशृङ्गाय नमः ।
ॐ कृतान्तकृते नमः ।
ॐ महावराहाय नमः ।
ॐ गोविन्दाय नमः ।
ॐ सुषेणाय नमः । ५४० ॥

ॐ कनकाङ्गदिने नमः ।
ॐ गुह्याय नमः ।
ॐ गभीराय नमः ।
ॐ गहनाय नमः ।
ॐ गुप्ताय नमः ।
ॐ चक्रगदाधराय नमः ।
ॐ वेधसे नमः ।
ॐ स्वाङ्गाय नमः ।
ॐ अजिताय नमः ।
ॐ कृष्णाय नमः । ५५० ॥

ॐ दृढाय नमः ।
ॐ सङ्कर्षणाय अच्युताय नमः ।
ॐ वरुणाय नमः ।
ॐ वारुणाय नमः ।
ॐ वृक्षाय नमः ।
ॐ पुष्कराक्षाय नमः ।
ॐ महामनसे नमः ।
ॐ भगवते नमः ।
ॐ भगघ्ने नमः ।
ॐ आनन्दिने नमः । ५६० ॥

ॐ वनमालिने नमः ।
ॐ हलायुधाय नमः ।
ॐ आदित्याय नमः ।
ॐ ज्योतिरादित्याय नमः ।
ॐ सहिष्णुवे नमः ।
ॐ गतिसत्तमाय नमः ।
ॐ सुधन्वने नमः ।
ॐ खण्डपरशवे नमः ।
ॐ दारुणाय नमः ।
ॐ द्रविणप्रदाय नमः । ५७० ॥

ॐ दिवस्पृशे नमः ।
ॐ सर्वदृग्व्यासाय नमः ।
ॐ वाचस्पतये अयोनिजाय नमः ।
ॐ त्रिसाम्ने नमः ।
ॐ सामगाय नमः ।
ॐ साम्ने नमः ।
ॐ निर्वाणाय नमः ।
ॐ भेषजाय नमः ।
ॐ भिषजे नमः ।
ॐ सन्न्यासकृते नमः । ५८० ॥

ॐ शमाय नमः ।
ॐ शान्ताय नमः ।
ॐ निष्ठायै नमः ।
ॐ शान्त्यै नमः ।
ॐ परायणाय नमः ।
ॐ शुभाङ्गाय नमः ।
ॐ शान्तिदाय नमः ।
ॐ स्रष्टाय नमः ।
ॐ कुमुदाय नमः ।
ॐ कुवलेशयाय नमः । ५९० ॥

ॐ गोहिताय नमः ।
ॐ गोपतये नमः ।
ॐ गोप्त्रे नमः ।
ॐ वृषभाक्षाय नमः ।
ॐ वृषप्रियाय नमः ।
ॐ अनिवर्तिने नमः ।
ॐ निवृत्तात्मने नमः ।
ॐ सङ्क्षेप्त्रे नमः ।
ॐ क्षेमकृते नमः ।
ॐ शिवाय नमः । ६०० ॥

ॐ श्रीवत्सवक्षसे नमः ।
ॐ श्रीवासाय नमः ।
ॐ श्रीपतये नमः ।
ॐ श्रीमतां वराय नमः ।
ॐ श्रीदाय नमः ।
ॐ श्रीशाय नमः ।
ॐ श्रीनिवासाय नमः ।
ॐ श्रीनिधये नमः ।
ॐ श्रीविभावनाय नमः ।
ॐ श्रीधराय नमः । ६१० ॥

ॐ श्रीकराय नमः ।
ॐ श्रेयसे नमः ।
ॐ श्रीमते नमः ।
ॐ लोकत्रयाश्रयाय नमः ।
ॐ स्वक्षाय नमः ।
ॐ स्वङ्गाय नमः ।
ॐ शतानन्दाय नमः ।
ॐ नन्दिने नमः ।
ॐ ज्योतिर्गणेश्वराय नमः ।
ॐ विजितात्मने नमः । ६२० ॥

ॐ विधेयात्मने नमः ।
ॐ सत्कीर्तये नमः ।
ॐ छिन्नसंशयाय नमः ।
ॐ उदीर्णाय नमः ।
ॐ सर्वतश्चक्षुषे नमः ।
ॐ अनीशाय नमः ।
ॐ शाश्वतस्थिराय नमः ।
ॐ भूशयाय नमः ।
ॐ भूषणाय नमः ।
ॐ भूतये नमः । ६३० ॥

ॐ विशोकाय नमः ।
ॐ शोकनाशनाय नमः ।
ॐ अर्चिष्मते नमः ।
ॐ अर्चिताय नमः ।
ॐ कुम्भाय नमः ।
ॐ विशुद्धात्मने नमः ।
ॐ विशोधनाय नमः ।
ॐ अनिरुद्धाय नमः ।
ॐ अप्रतिरथाय नमः ।
ॐ प्रद्युम्नाय नमः । ६४० ॥

ॐ अमितविक्रमाय नमः ।
ॐ कालनेमिनिघ्ने नमः ।
ॐ वीराय नमः ।
ॐ शौरये नमः ।
ॐ शूरजनेश्वराय नमः ।
ॐ त्रिलोकात्मने नमः ।
ॐ त्रिलोकेशाय नमः ।
ॐ केशवाय नमः ।
ॐ केशिघ्ने नमः ।
ॐ हरये नमः । ६५० ॥

ॐ कामदेवाय नमः ।
ॐ कामपालाय नमः ।
ॐ कामिने नमः ।
ॐ कान्ताय नमः ।
ॐ कृतागमाय नमः ।
ॐ अनिर्देश्यवपुषे नमः ।
ॐ विष्णवे नमः ।
ॐ वीराय नमः ।
ॐ अनन्ताय नमः ।
ॐ धनञ्जयाय नमः । ६६० ॥

ॐ ब्रह्मण्याय नमः ।
ॐ ब्रह्मकृते नमः ।
ॐ ब्रह्मणे नमः ।
ॐ ब्राह्मणे नमः ।
ॐ ब्रह्माय नमः ।
ॐ ब्रह्मविवर्धनाय नमः ।
ॐ ब्रह्मविदे नमः ।
ॐ ब्राह्मणाय नमः ।
ॐ ब्रह्मिणे नमः ।
ॐ ब्रह्मज्ञाय नमः । ६७० ॥

ॐ ब्राह्मणप्रियाय नमः ।
ॐ महाक्रमाय नमः ।
ॐ महाकर्मणे नमः ।
ॐ महातेजसे नमः ।
ॐ महोरगाय नमः ।
ॐ महाक्रतवे नमः ।
ॐ महायज्विने नमः ।
ॐ महायज्ञाय नमः ।
ॐ महाहविषे नमः ।
ॐ स्तव्याय नमः । ६८० ॥

ॐ स्तवप्रियाय नमः ।
ॐ स्तोत्राय नमः ।
ॐ स्तुतये नमः ।
ॐ स्तोत्रे नमः ।
ॐ रणप्रियाय नमः ।
ॐ पूर्णाय नमः ।
ॐ पूरयित्रे नमः ।
ॐ पुण्याय नमः ।
ॐ पुण्यकीर्तये नमः ।
ॐ अनामयाय नमः । ६९० ॥

ॐ मनोजवाय नमः ।
ॐ तीर्थकराय नमः ।
ॐ वसुरेतसे नमः ।
ॐ वसुप्रदाय नमः ।
ॐ वासुदेवाय नमः ।
ॐ वसवे नमः ।
ॐ वसुमनसे नमः ।
ॐ हविषे नमः ।
ॐ हविषे नमः ।
ॐ सद्गतये नमः । ७०० ॥

ॐ सत्कृतये नमः ।
ॐ सत्तायै नमः ।
ॐ सद्भूतये नमः ।
ॐ सत्परायणाय नमः ।
ॐ शूरसेनाय नमः ।
ॐ यदुश्रेष्ठाय नमः ।
ॐ सन्निवासाय नमः ।
ॐ सुयामुनाय नमः ।
ॐ भूतावासाय नमः ।
ॐ वासुदेवाय नमः । ७१० ॥

ॐ सर्वासुनिलयाय नमः ।
ॐ अनलाय नमः ।
ॐ दर्पघ्ने नमः ।
ॐ दर्पदाय नमः ।
ॐ दृप्ताय नमः ।
ॐ दुर्धराय नमः ।
ॐ अपराजिताय नमः ।
ॐ विश्वमूर्तये नमः ।
ॐ महामूर्तये नमः ।
ॐ दीप्तमूर्तये नमः । ७२० ॥

ॐ अमूर्तिमते नमः ।
ॐ अनेकमूर्तये नमः ।
ॐ अव्यक्ताय नमः ।
ॐ शतमूर्तये नमः ।
ॐ शताननाय नमः ।
ॐ एकैस्मै नमः ।
ॐ नैकस्मै नमः ।
ॐ सवाय नमः ।
ॐ काय नमः ।
ॐ कस्मै नमः । ७३० ॥

ॐ यस्मै नमः ।
ॐ तस्मै नमः ।
ॐ पदमनुत्तमाय नमः ।
ॐ लोकबन्धवे नमः ।
ॐ लोकनाथाय नमः ।
ॐ माधवाय नमः ।
ॐ भक्तवत्सलाय नमः ।
ॐ सुवर्णवर्णाय नमः ।
ॐ हेमाङ्गाय नमः ।
ॐ वराङ्गाय नमः । ७४० ॥

ॐ चन्दनाङ्गदिने नमः ।
ॐ वीरघ्ने नमः ।
ॐ विषमाय नमः ।
ॐ शून्याय नमः ।
ॐ घृताशिषे नमः ।
ॐ अचलाय नमः ।
ॐ चलाय नमः ।
ॐ अमानिने नमः ।
ॐ मानदाय नमः ।
ॐ मान्याय नमः । ७५० ॥

ॐ लोकस्वामिने नमः ।
ॐ त्रिलोकधृषे नमः ।
ॐ सुमेधसे नमः ।
ॐ मेधजाय नमः ।
ॐ धन्याय नमः ।
ॐ सत्यमेधसे नमः ।
ॐ धराधराय नमः ।
ॐ तेजोवृषाय नमः ।
ॐ द्युतिधराय नमः ।
ॐ सर्वशस्त्रभृतांवराय नमः । ७६० ॥

ॐ प्रग्रहाय नमः ।
ॐ निग्रहाय नमः ।
ॐ व्यग्राय नमः ।
ॐ नैकशृङ्गाय नमः ।
ॐ गदाग्रजाय नमः ।
ॐ चतुर्मूर्तये नमः ।
ॐ चतुर्बाहवे नमः ।
ॐ चतुर्व्यूहाय नमः ।
ॐ चतुर्गतये नमः ।
ॐ चतुरात्मने नमः । ७७० ॥

ॐ चतुर्भावाय नमः ।
ॐ चतुर्वेदविदे नमः ।
ॐ एकपदे नमः ।
ॐ समावर्ताय नमः ।
ॐ अनिवृत्तात्मने नमः ।
ॐ दुर्जयाय नमः ।
ॐ दुरतिक्रमाय नमः ।
ॐ दुर्लभाय नमः ।
ॐ दुर्गमाय नमः ।
ॐ दुर्गाय नमः । ७८० ॥

ॐ दुरावासाय नमः ।
ॐ दुरारिघ्ने नमः ।
ॐ शुभाङ्गाय नमः ।
ॐ लोकसारङ्गाय नमः ।
ॐ सुतन्तवे नमः ।
ॐ तन्तुवर्धनाय नमः ।
ॐ इन्द्रकर्मणे नमः ।
ॐ महाकर्मणे नमः ।
ॐ कृतकर्मणे नमः ।
ॐ कृतागमाय नमः । ७९० ॥

ॐ उद्भवाय नमः ।
ॐ सुन्दराय नमः ।
ॐ सुन्दाय नमः ।
ॐ रत्ननाभाय नमः ।
ॐ सुलोचनाय नमः ।
ॐ अर्काय नमः ।
ॐ वाजसनाय नमः ।
ॐ शृङ्गिने नमः ।
ॐ जयन्ताय नमः ।
ॐ सर्वविज्जयिने नमः । ८०० ॥

ॐ सुवर्ण बिन्दवे नमः
ॐ अक्षोभ्याय नमः ।
ॐ सर्ववागीश्वरेश्वराय नमः ।
ॐ महाह्रदाय नमः ।
ॐ महागर्ताय नमः ।
ॐ महाभूताय नमः ।
ॐ महानिधये नमः ।
ॐ कुमुदाय नमः ।
ॐ कुन्दराय नमः ।
ॐ कुन्दाय नमः । ८१० ॥

ॐ पर्जन्याय नमः ।
ॐ पावनाय नमः ।
ॐ अनिलाय नमः ।
ॐ अमृतांशाय नमः ।
ॐ अमृतवपुषे नमः ।
ॐ सर्वज्ञाय नमः ।
ॐ सर्वतोमुखाय नमः ।
ॐ सुलभाय नमः ।
ॐ सुव्रताय नमः ।
ॐ सिद्धाय नमः । ८२० ॥

ॐ शत्रुजिते नमः ।
ॐ शत्रुतापनाय नमः ।
ॐ न्यग्रोधाय नमः ।
ॐ उदुम्बराय नमः ।
ॐ अश्वत्थाय नमः ।
ॐ चाणूरान्ध्रनिषूदनाय नमः ।
ॐ सहस्रार्चिषे नमः ।
ॐ सप्तजिह्वाय नमः ।
ॐ सप्तैधसे नमः ।
ॐ सप्तवाहनाय नमः । ८३० ॥

ॐ अमूर्तये नमः ।
ॐ अनघाय नमः ।
ॐ अचिन्त्याय नमः ।
ॐ भयकृते नमः ।
ॐ भयनाशनाय नमः ।
ॐ अणवे नमः ।
ॐ बृहते नमः ।
ॐ कृशाय नमः ।
ॐ स्थूलाय नमः ।
ॐ गुणभृते नमः । ८४० ॥

ॐ निर्गुणाय नमः ।
ॐ महते नमः ।
ॐ अधृताय नमः ।
ॐ स्वधृताय नमः ।
ॐ स्वास्थ्याय नमः ।
ॐ प्राग्वंशाय नमः ।
ॐ वंशवर्धनाय नमः ।
ॐ भारभृते नमः ।
ॐ कथिताय नमः ।
ॐ योगिने नमः । ८५० ॥

ॐ योगीशाय नमः ।
ॐ सर्वकामदाय नमः ।
ॐ आश्रमाय नमः ।
ॐ श्रमणाय नमः ।
ॐ क्षामाय नमः ।
ॐ सुपर्णाय नमः ।
ॐ वायुवाहनाय नमः ।
ॐ धनुर्धराय नमः ।
ॐ धनुर्वेदाय नमः ।
ॐ दण्डाय नमः । ८६० ॥

ॐ दमयित्रे नमः ।
ॐ दमाय नमः ।
ॐ अपराजिताय नमः ।
ॐ सर्वसहाय नमः ।
ॐ नियन्त्रे नमः ।
ॐ नियमाय नमः ।
ॐ यमाय नमः ।
ॐ सत्त्ववते नमः ।
ॐ सात्त्विकाय नमः ।
ॐ सत्याय नमः । ८७० ॥

ॐ सत्यधर्मपरायणाय नमः ।
ॐ अभिप्रायाय नमः ।
ॐ प्रियार्हाय नमः ।
ॐ अर्हाय नमः ।
ॐ प्रियकृते नमः ।
ॐ प्रीतिवर्धनाय नमः ।
ॐ विहायसगतये नमः ।
ॐ ज्योतिषे नमः ।
ॐ सुरुचये नमः ।
ॐ हुतभुजे नमः । ८८० ॥

ॐ विभवे नमः ।
ॐ रवये नमः ।
ॐ विरोचनाय नमः ।
ॐ सूर्याय नमः ।
ॐ सवित्रे नमः ।
ॐ रविलोचनाय नमः ।
ॐ अनन्ताय नमः ।
ॐ हुतभुजे नमः ।
ॐ भोक्त्रे नमः ।
ॐ सुखदाय नमः । ८९० ॥

ॐ नैकजाय नमः ।
ॐ अग्रजाय नमः ।
ॐ अनिर्विण्णाय नमः ।
ॐ सदामर्षिणे नमः ।
ॐ लोकाधिष्ठानाय नमः ।
ॐ अद्भुताय नमः ।
ॐ सनातनाय नमः ।
ॐ सनातनतमाय नमः ।
ॐ कपिलाय नमः ।
ॐ कपये नमः । ९०० ॥

ॐ अव्ययाय नमः ।
ॐ स्वस्तिदाय नमः ।
ॐ स्वस्तिकृते नमः ।
ॐ स्वस्तये नमः ।
ॐ स्वस्तिभुजे नमः ।
ॐ स्वस्तिदक्षिणाय नमः ।
ॐ अरौद्राय नमः ।
ॐ कुण्डलिने नमः ।
ॐ चक्रिणे नमः ।
ॐ विक्रमिणे नमः । ९१० ॥

ॐ उर्जितशासनाय नमः ।
ॐ शब्दातिगाय नमः ।
ॐ शब्दसहाय नमः ।
ॐ शिशिराय नमः ।
ॐ शर्वरीकराय नमः ।
ॐ अक्रूराय नमः ।
ॐ पेशलाय नमः ।
ॐ दक्षाय नमः ।
ॐ दक्षिणाय नमः ।
ॐ क्षमिणां वराय नमः । ९२० ॥

ॐ विद्वत्तमाय नमः ।
ॐ वीतभयाय नमः ।
ॐ पुण्यश्रवणकीर्तनाय नमः ।
ॐ उत्तारणाय नमः ।
ॐ दुष्कृतिघ्ने नमः ।
ॐ पुण्याय नमः ।
ॐ दुस्वप्ननाशाय नमः ।
ॐ वीरघ्ने नमः ।
ॐ रक्षणाय नमः ।
ॐ सद्भ्यो नमः । ९३० ॥

ॐ जीवनाय नमः ।
ॐ पर्यवस्थिताय नमः ।
ॐ अनन्तरूपाय नमः ।
ॐ अनन्तश्रिये नमः ।
ॐ जितमन्यवे नमः ।
ॐ भयापहाय नमः ।
ॐ चतुरश्राय नमः ।
ॐ गभीरात्मने नमः ।
ॐ विदिशाय नमः ।
ॐ व्याधिशाय नमः । ९४० ॥

ॐ दिशाय नमः ।
ॐ अनादये नमः ।
ॐ भूर्भुवाय नमः ।
ॐ लक्ष्मै नमः ।
ॐ सुवीराय नमः ।
ॐ रुचिराङ्गदाय नमः ।
ॐ जननाय नमः ।
ॐ जनजन्मादये नमः ।
ॐ भीमाय नमः ।
ॐ भीमपराक्रमाय नमः । ९५० ॥

ॐ आधारनिलयाय नमः ।
ॐ धात्रे नमः ।
ॐ पुष्पहासाय नमः ।
ॐ प्रजागराय नमः ।
ॐ उर्ध्वगाय नमः ।
ॐ सत्पथाचाराय नमः ।
ॐ प्राणदाय नमः ।
ॐ प्रणवाय नमः ।
ॐ पणाय नमः ।
ॐ प्रमाणाय नमः । ९६० ॥

ॐ प्राणनिलयाय नमः ।
ॐ प्राणभृते नमः ।
ॐ प्राणजीवनाय नमः ।
ॐ तत्त्वाय नमः ।
ॐ तत्त्वविदे नमः ।
ॐ एकात्मने नमः ।
ॐ जन्ममृत्युजरातिगाय नमः ।
ॐ भुर्भुवः स्वस्तरवे नमः
ॐ ताराय नमः ।
ॐ सवित्रे नमः । ९७० ॥

ॐ प्रपितामहाय नमः ।
ॐ यज्ञाय नमः ।
ॐ यज्ञपतये नमः ।
ॐ यज्वने नमः ।
ॐ यज्ञाङ्गाय नमः ।
ॐ यज्ञवाहनाय नमः ।
ॐ यज्ञभृते नमः ।
ॐ यज्ञकृते नमः ।
ॐ यज्ञिने नमः ।
ॐ यज्ञभुजे नमः । ९८० ॥

ॐ यज्ञसाधनाय नमः ।
ॐ यज्ञान्तकृते नमः ।
ॐ यज्ञगुह्याय नमः ।
ॐ अन्नाय नमः ।
ॐ अन्नदाय नमः ।
ॐ आत्मयोनये नमः ।
ॐ स्वयञ्जाताय नमः ।
ॐ वैखानाय नमः ।
ॐ सामगायनाय नमः ।
ॐ देवकीनन्दनाय नमः । ९९० ॥

ॐ स्रष्ट्रे नमः ।
ॐ क्षितीशाय नमः ।
ॐ पापनाशनाय नमः ।
ॐ शङ्खभृते नमः ।
ॐ नन्दकिने नमः ।
ॐ चक्रिणे नमः ।
ॐ शर्ङ्गधन्वने नमः ।
ॐ गदाधराय नमः ।
ॐ रथाङ्गपाणये नमः ।
ॐ अक्षोभ्याय नमः । १००० ॥

ॐ सर्वप्रहरणायुधाय नमः ।

 

श्री सत्यनारायण व्रत कथा
पहला अध्याय

एक समय नैमिषारण्य तीर्थ में शौनकादि अट्ठासी हजार ऋषियों ने श्री सूत जी से कहा-हे प्रभु! इस कलियुग में वेद-विद्या रहित मनुष्यों को प्रभु भक्ति किस प्रकार मिलेगी तथा उनका उद्धार कैसे होगा ? हे मुनि श्रेष्ठ ! कोई ऐसा तप कहिए जिससे थोड़े समय में पुण्य प्राप्त होवे तथा मनवांछित फल मिले, ऐसी कथा सुनने की हमारी इच्छा है। सर्वशास्त्रज्ञाता श्री सूतजी बोले-हे वैष्णवों में पूज्य! आप सबने प्राणियों के हित की बात पूछी है। अब मैं उस श्रेष्ठ व्रत को आप लोगों से कहूँगा, जिस व्रत को नारदजी ने लक्ष्मी नारायण भगवान से पूछा था और लक्ष्मीपति ने मुनिश्रेष्ठ नारदजी से कहा था, सो ध्यान से सुनो-

एक समय योगीराज नारदजी दूसरों के हित की इच्छा से अनेक लोकों में धूमते हुए मृत्युलोक में आ पहुंचे। यहाँ अनेक योनियों में जन्मे हुए प्रायः सभी मनुष्यों को अपने कर्मो के अनुसार अनेकों दुखों से पीड़ित देखकर सोचा, किस यत्न के करने से निश्चय ही प्राणियों के दुखों का नाश हो सकेगा। ऐसा मन में सोचकर विष्णुलोक को गये। वहाँ श्वेत वर्ण और चार भुजाओं वाले देवों के ईश नारायण को देखकर, जिनके हाथों में शंख, चक्र, गदा और पह्म थे तथा वरमाला पहने हुए थे, स्तुति करने लगे-हे भगवान्! आप अत्यन्त शक्ति से सम्पन्न हैं। मन तथा वाणी भी आपको नहीं पा सकती, आपका आदि-मध्य-अन्त भी नहीं है। आप निर्गुण स्वरूप, सृष्टि के आदि भूत व भक्तों के दुखों को नष्ट करने वाले हो। आपको मेरा नमस्कार है। नारद जी से इस प्रकार की स्तुति सुनकर विष्णु भगवान बोले-हे मुनिश्रेष्ठ! आपके मन में क्या है? आपका किस काम के लिये आगमन हुआ है, निःसंकोच कहें।

तब नारद मुनि बोले-मृत्युलोक में सब मनुष्य जो अनेक योनियों में पैदा हुए हैं, अपने-अपने कर्मो के द्वारा अनेक प्रकार के दुखों से दुखी हो रहे हैं। हे नाथ! यदि आप मुझ पर दया रखते हो तो बतलाइये कि उन मनुष्यों के सब दुःख् थोड़े से ही प्रयत्न से कैसे दूर हो सकते है ? श्री विष्णु भगवान जी बोले- हे नारद! मनुष्यों की भलाई के लिए तुमने बहुत अच्छी बात पूछी है। जिस काम के करने से मनुष्य मोह से छूट जाता है वह मैं कहता हूँ, सुनो-

बहुत पुण्य देने वाला, स्र्वग तथा मृत्युलोक दोनों में दुर्लभ एक एक उत्तम व्रत है। आज मैं प्रेमवश होकर तुमसे कहता हूँ। श्री सत्यनारायण भगवान का यह व्रत अच्छी तरह विधिपूर्वक करके मनुष्य धरती पर आयुपर्यन्त सुख भोगकर मरने पर मोक्ष को प्राप्त होता है। श्री भगवान के वचन सुनकर नारद मुनि बोले- हे भगवन्! उस व्रत का फल क्या है, क्या विधान है और किसने यह व्रत किया है और किस दिन यह व्रत करना चाहिए ? विस्तार से कहिये।

विष्णु भगवान बोले- हे नारद! दुःख, शोक आदि को दूर करने वाला धन-धान्य को बढ़ाने वाला, सौभाग्य तथा संतान को देने वाला यह व्रत सब स्थानों पर विजयी करने वाला है। भक्ति ओर श्रद्धा के साथ किसी भी दिन मनुष्य श्रीसत्यनारायण की प्रातः काल के समय ब्राह्यणों और बंधुओं के साथ धर्मपरायण होकर पूजा करे। भक्ति भाव से नैवेद्य, केले का फल, शहद, धी, दूध और गेहूँ का आटा सवाया लेवे।( गेहूँ के अभाव में साठी का चूर्ण भी ले सकते हैं। ) और सब पदार्थो को भगवान के अर्पण कर देवे तथा बंधुओं सहित ब्राह्यणों को भोजन करावे, पश्चात् स्वयं भोजन करे। रात्रि में नृत्य, गीत आदि का आयोजन कर सत्यनारायण भगवान का स्मरण करते हुए समय व्यतीत करे। इस तरह व्रत करने पर मनुष्यों की इच्छा निश्चय पूरी होती है। विशेष रूप से कलि-काल में भूमि पर यही मोक्ष का सरल उपाय है।

श्री सत्यनारायण भगवान की जय ।।
श्री सत्यनारायण व्रत कथा का प्रथम अध्याय संपूर्ण ।।

यहां एक क्लिक में पढ़ें ~ रघुवंशम् महाकाव्य प्रथमः सर्गः

दूसरा अध्याय 

सूतजी बोले- हे ऋषियों! जिसने पहले समय में इस व्रत को किया है उसका इतिहास कहता हूं ध्यान से सुनो। सुंदर काशीपुरी नगरी में एक अत्यन्त निर्धन ब्राह्यण रहता था। वह भूख और प्यास से बेचैन हुआ नित्य पृथ्वी पर धूमता था। ब्रह्यणों से प्रेम करने वाले भगवान ने ब्राह्यण को दुःखी देखकर बूढ़े ब्राह्यण का रूप धर उसके पास जा आदर के साथ पूछा- हे विप्र! तुम नित्य दुःखी हुए पृथ्वी पर क्यों धूमते हो ? हे ब्राह्यण! यह सब मुझसे कहो, मैं सुनना चाहता हूँ। ब्राह्यण बोला- मै निर्धन ब्रह्यण हूँ, भिक्षा के लिए पृथ्वी पर फिरता हूँ। हे भगवान्! यदि आप इससे छुटकारा पाने का कोई उपाय जानते हो तो कृपा कर मुझे बताएँ। वृद्ध ब्राह्यण बोला- हे विप्र! सत्यनारायण भगवान मनवांछित फल देने वाले हैं। इसलिये तुम उनका पूजन करो, जिसके करने से मनुष्य सब दुखों से मुक्त हो जाता हैं। ब्राह्यण को व्रत का सारा विधान बतलाकर बूढ़े ब्राह्यण का रूप धारण करने वाले सत्यनारायण भगवान अन्तध्र्यान हो गये। जिस व्रत को वृद्ध ब्राह्यण ने बतलाया है, मैं उसको करूंगा, यह निश्चय करने पर उसे रात में नींद भी नही आईं। सवेरे उठ सत्यनारायण के व्रत का निश्चय कर भिक्षा के लिये चला। उस दिन उसको भिक्षा में बहुत धन मिला जिससे बंधु-बांधवों के साथ उसने सत्यनारायण भगवान का व्रत किया। इसके करने से वह ब्राह्यण सब दुखों से छुटकर अनेक प्रकार की सम्पत्तियों से युक्त हुआ। उस समय से वह ब्राह्यण हर मास व्रत करने लगा। इस तरह सत्यनारायण भगवान के व्रत को जो करेगा वह मनुष्य सब दुःखों से छूट जायेगा। इस तरह नारद जी से सत्यनारायण भगवान का कहा हुआ यह व्रत मैंने तुमसे कहा। हे विप्रों ! मैं अब क्या कहूँ ?

ऋषि बोले- हे मुनिश्वर! स्ंसार में इस ब्राह्यण से सुनकर किस-किस ने इस व्रत को किया ? हम वह सब सुनना चाहते हैं। इसके लिये हमारे मन में जिज्ञासा है। सूत जी बोले- हे मुनियों! जिस-जिस ने इस व्रत को किया है वह सब सुनो। एक समय वह ब्राह्यण धन और ऐश्वर्य के अनुसार बन्धु-बान्धवों के साथ व्रत करने को तैयार हुआ उसी समय एक लकड़ी बेचने वाला बूढ़ा आदमी आया और बाहर लकड़ियों को रखकर ब्राह्यण के मकान में गया। प्यास से दुःखी लकड़हारा उनको व्रत करते देखकर ब्राह्यण को नमस्कार कर कहने लगा-आप यह क्या कर रहे हैं इसके करने से क्या फल मिलता हैं ? कृपा करके मुझको बताइए।

ब्राह्यण ने कहा- सब मनोकामनाओं को पूरा करने वाला यह सत्यनारायण भगवान का व्रत है, इसकी ही कृपा से मेरे यहां धन-धान्य आदि की वृद्धि हुई है। ब्राह्यण से इस व्रत के बारे में जानकर लकड़हारा बहुत प्रसन्न हुआ। चरणामृत ले प्रसाद खाने के बाद अपने धर को गया।

अगले दिन लकड़हारे ने अपने मन में इस प्रकार का संकल्प किया कि आज ग्राम में लकडी बेचने से जो धन मिलेेगा उसी से सत्यनारायण देव का उत्तम व्रत करूंगा। यह मन में विचार कर वह बूढ़ा आदमी लकड़ियां अपने सिर पर रखकर, जिस नगर में धनवान लोग रहते थे, ऐसे सुन्दर नगर में गया। उस दिन वहां पर उसे उन लकड़ियों का दाम पहले दिनों से चैगुना मिला। तब वह बूढ़ा लकड़हारा दाम ले और अति प्रसन्न होकर पके केले, शक्कर, घी, दूध, दही ओर गेहूँ का चूर्ण इत्यादि, सत्यनारायण भगवान के व्रत की कुल सामग्रियों को लेकर अपने घर गया। फिर उसने अपने भाइयों को बुलाकर विधि के साथ भगवान का पूजन और व्रत किया। उस व्रत के प्रभाव से वह बूढ़ा लकड़हारा धन, पुत्र आदि से युक्त हुआ और संसार के समस्त सुख भोगकर बैकुण्ड़ को चला गया।

श्री सत्यनारायण भगवान की जय ।।
श्री सत्यनारायण व्रत कथा का द्वितीय अध्याय संपूर्ण ।।

यहां एक क्लिक में पढ़ें ~ रामोपासना अगस्त्य संहिता

 तीसरा अध्याय

सूतजी बोले- हे श्रेष्ठ मुनियों! अब आगे की कथा कहता हूँ, सुनो-पहले समय में उल्कामुख नाम का एक बुद्धिमान राजा रहता था। वह सत्यवक्ता और जितेन्द्रिय था। प्रतिदिन देव स्थानों पर जाता तथा गरीबों को धन देकर उनके कष्ट दूर करता था। उसकी पत्नी कमल के समान मुख वाली और सती साध्वी थी। पुत्र प्राप्ति के लिए भद्रशीला नदी के तट पर उन दोनों ने सत्यनारायण भगवान का व्रत किया। उस समय में वहां एक साधु नामक वैश्य आया। उसके पास व्यापार के लिये बहुत-सा धन था। वह नाव को किनारे पर ठहरा कर राजा के पास आ गया और राजा को व्रत करते हुए देखकर विनय के साथ पूछने लगा- हे राजन्! भक्तियुक्त चित्त से यह आप क्या कर रहे हैं ? मेरी सुनने की इच्छा हैं। सो आप यह मुझे बताइये। राजा बोला- हे वैश्य! अपने बान्धवों के साथ पुत्रादि की प्राप्ति के लिए यह महाशक्तिवान सत्यनारायण भगवान का व्रत व पूजन कर रहा हूँ। राजा के वचन सुनकर साधू आदर से बोेेेला- हे राजन्! मुझसे इसका सब विधान कहो, मैं भी आपके कथनानुसार इस व्रत को करूंगा। मेरे भी कोई संतान नहीं है मुझे विश्वास है कि इस व्रत के करने से निश्चय ही होगी। राजा से सब विधान सुन व्यापार से निवृत्त हो वह आनन्द के साथ अपने घर को गया। साधु ने अपनी स्त्री को संतान देने वाले इस व्रत को सुनाया और प्रण किया कि जब मेरे संतान होगी तब मैं इस व्रत को करूंगा। साधु ने ऐसे वचन अपनी स्त्री को संतान होगी तब मैं इस व्रत को करूंगा। साधु ने ऐसे वचन अपनी स्त्री लीलावती से कहे। एक दिन उसकी स्त्री लीलावती पति के साथ आनन्दित हो सांसारिक धर्म में प्रवृत्त होकर सत्यनारायण भगवान की कृपा से गर्भवती हो गई तथा दसवें महीने में उसके एक सुन्दर कन्या का जन्म हुआ। दिनों-दिन वह इस तरह  बढ़ने लगी जैसे शुक्ल पक्ष का चन्द्रमा बढ़ता है। कन्या का नाम कलावती रखा गया। तब लीलावती ने मीठे शब्दों में अपने पति से कहा कि जो आपने संकल्प किया था कि भगवान का व्रत करूंगा, अब आप उसे करिये। साधु बोला- हे प्रिये! इसके विवाह पर करूंगा। इस प्रकार अपनी पत्नी को आश्वासन दे वह नगर को गया।

कलावती पितृ-गृह में वृद्धि को प्राप्त हो गई। साधु ने जब नगर में सखियों के साथ अपनी पुत्री को देखा तो तुरन्त दूत बुलाकर कहा कि पुत्री के वास्ते कोई सुयोग्य वर देखकर लाओ। साधु की आज्ञा पाकर दूत कंचन नगर पहुंचा और वहाँ पर बड़ी खोजकर देखभाल कर लकड़ी के लिए सुयोग्य वणिक पुत्र को ले आया। उस सुयोग्य लड़के को देखकर साधु ने अपने बन्धु-बान्धवों सहित प्रसन्नचित हो अपनी पुत्री का विवाह उसके साथ कर दिया, किन्तु दुर्भाग्य से विवाह के समय भी उस व्रत को करना भूल गया। तब श्री सत्यनारायण भगवान क्रोधित हो गये और साधु को श्राप दिया कि तुम्हे दारूण दुःख प्राप्त होगा।

अपने कार्य में कुशल साधु वैश्य अपने जमाता सहित समुद्र के समीप स्थित रत्नपुर नगर में गया और वहाँ दोनों ससुर-जमाई चन्द्रकेतु राजा के उस नगर में व्यापार करने लगे। एक दिन भगवान सत्यनारायण की माया से प्रेरित कोई चोर राजा का धन चुराकर भागा जा रहा था, किन्तु राजा के दूतों को आता देखकर चोर घबराकर भागते हुए धन को वहीं चुपचाप रख दिया जहां वे ससुर-जमाई ठहरे हुए थे। जब दूतों ने उस साधु वैश्य के पास राजा के धन को रखा देखा तो वे दोनों को बांधकर ले गये ओर राजा के समीप जाकर बोले- हे राजन्! यह दो चोर हम पकड़ लाये हैं, देखकर आज्ञा दीजिए। तब राजा की आज्ञा से उनको कठोर कारावास में डाल दिया और उनका सब धन छीन लिया। सत्यनारायण भगवान के श्राप के कारण साधु वैश्य की पत्नी व पुत्री भी धर पर बहुत दुःखी हुईं। उनके घर पर जो धन रखा था, चोर चुराकर ले गये शारीरिक व मानसिक पीड़ा तथा भूख-प्यास से अति दुखित हो अन्न की चिन्ता में कलावती एक ब्राह्यण के घर गई। वहां उसने सत्यनारायण भगवान् का व्रत होते देखा, फिर कथा सुनी तथा प्रसाद ग्रहण कर रात को घर आई। माता ने कलावती से कहा- हे पुत्री! अब तक कहां रही व तेरे मन में क्या हैं ?

कलावती बोली- हे माता! मैंने एक ब्राह्यण के घर श्री सत्यनारायण भगवान् का व्रत होता देखा है। कन्या के वचन सुनकर लीलावती भगवान् के पूजन की तैयारी करने लगी। लीलावती ने परिवार और बन्धुंओं सहित श्री सत्यनारायण भगवान का पूजन किया और वर मांगा कि मेरे पति और दामाद शीध्र घर आ जायें। साथ ही प्रार्थना की कि हम सबका अपराध क्षमा करो। सत्यनारायण भगवान इस व्रत से संतुष्ट हो गये और राजा चन्द्रकेतु को स्वप्न में दर्शन देकर कहा- हे राजन्! थ्जन दोनों वैश्यों को तुमने बन्दी बना रखा है, वे निर्दोष हैं, उन्हें प्रातः ही छोड़ दो और उनका सब धन जो तुमने ग्रहण किया है, लोटा दो, नही तो मैं तेरा धन, राज्य, पुत्रादि सब नष्ट कर दूंगा। राजा से ऐसे वचन कहकर भगवान अन्तध्र्यान हो गये। प्रातः काल राजा चन्द्रकेतु ने सभा में अपना स्वप्न सुनाया, फिर दोनों वणिक पुत्रों को कैद से मुक्त कर सभा में बुलाया। दोनों ने आते ही राजा को नमस्कार किया। राजा मीठे वचनों से बोला- हे महानुभावों! तुम्हें भावीवश ऐसा कठिन दुःख प्राप्त हुआ है, अब तुम्हें कोई भय नहीं। ऐसा कहकर राजा ने उनको नये-नये वस्त्राभूषण पहनवाये तथा उनका जितना धन लिया था उससे दुगना धन देकर आदर सहित विदा किया। दोनों वैश्य अपने घर को चल दिये।

श्री सत्यनारायण भगवान की जय ।।
श्री सत्यनारायण व्रत कथा का तृतीय अध्याय संपूर्ण ।।

भगवत गीता से अपनी समस्याओं का समाधान खोजें

चौथा अध्याय

श्रीसूत जी बोले – साधु बनिया मंगलाचरण कर और ब्राह्मणों को धन देकर अपने नगर के लिए चल पड़ा। साधु के कुछ दूर जाने पर भगवान सत्यनारायण की उसकी सत्यता की परीक्षा के विषय में जिज्ञासा हुई – ‘साधो! तुम्हारी नाव में क्या भरा है?’ तब धन के मद में चूर दोनों महाजनों ने अवहेलनापूर्वक हंसते हुए कहा – ‘दण्डी संन्यासी! क्यों पूछ रहे हो? क्या कुछ मुद्रा लेने की इच्छा है? हमारी नाव में तो लता और पत्ते आदि भरे हैं।’ ऐसी निष्ठुर वाणी सुनकर बोले – ‘तुम्हारी बात सच हो जाय’ – ऐसा कहकर दण्डी संन्यासी को रूप धारण किये हुए भगवान कुछ दूर जाकर समुद्र के समीप बैठ गये।
दण्डी के चले जाने पर नित्यक्रिया करने के पश्चात उतराई हुई अर्थात जल में उपर की ओर उठी हुई नौका को देखकर साधु अत्यन्त आश्चर्य में पड़ गया और नाव में लता और पत्ते आदि देखकर मुर्छित हो पृथ्वी पर गिर पड़ा। सचेत होने पर वणिकपुत्र चिन्तित हो गया। तब उसके दामाद ने इस प्रकार कहा – ‘आप शोक क्यों करते हैं? दण्डी ने श्राप दे दिया है, इस स्थिति में वे ही चाहें तो सब कुछ कर सकते हैं, इसमें संशय नहीं। अतः उन्हीं की शरण में हम चलें, वहीं मन की इच्छा पूर्ण होगी।’ दामाद की बात सुनकर वह साधु बनिया उनके पास गया और वहां दण्डी को देखकर उसने भक्तिपूर्वक उन्हें प्रणाम किया तथा आदरपूर्वक कहने लगा – आपके सम्मुख मैंने जो कुछ कहा है, असत्यभाषण रूप अपराध किया है, आप मेरे उस अपराध को क्षमा करें – ऐसा कहकर बारम्बार प्रणाम करके वह महान शोक से व्याकुल हो गया।
दण्डी ने उसे रोता हुआ देखकर कहा – ‘हे मूर्ख! रोओ मत, मेरी बात सुनो। मेरी पूजा से उदासीन होने के कारण तथा मेरी आज्ञा से ही तुमने बारम्बार दुख प्राप्त किया है।’ भगवान की ऐसी वाणी सुनकर वह उनकी स्तुति करने लगा।
साधु ने कहा – ‘हे प्रभो! यह आश्चर्य की बात है कि आपकी माया से मोहित होने के कारण ब्रह्मा आदि देवता भी आपके गुणों और रूपों को यथावत रूप से नहीं जान पाते, फिर मैं मूर्ख आपकी माया से मोहित होने के कारण कैसे जान सकता हूं! आप प्रसन्न हों। मैं अपनी धन-सम्पत्ति के अनुसार आपकी पूजा करूंगा। मैं आपकी शरण में आया हूं। मेरा जो नौका में स्थित पुराा धन था, उसकी तथा मेरी रक्षा करें।’ उस बनिया की भक्तियुक्त वाणी सुनकर भगवान जनार्दन संतुष्ट हो गये।
भगवान हरि उसे अभीष्ट वर प्रदान करके वहीं अन्तर्धान हो गये। उसके बाद वह साधु अपनी नौका में चढ़ा और उसे धन-धान्य से परिपूर्ण देखकर ‘भगवान सत्यदेव की कृपा से हमारा मनोरथ सफल हो गया’ – ऐसा कहकर स्वजनों के साथ उसने भगवान की विधिवत पूजा की। भगवान श्री सत्यनारायण की कृपा से वह आनन्द से परिपूर्ण हो गया और नाव को प्रयत्नपूर्वक संभालकर उसने अपने देश के लिए प्रस्थान किया। साधु बनिया ने अपने दामाद से कहा – ‘वह देखो मेरी रत्नपुरी नगरी दिखायी दे रही है’। इसके बाद उसने अपने धन के रक्षक दूत को अपने आगमन का समाचार देने के लिए अपनी नगरी में भेजा।
उसके बाद उस दूत ने नगर में जाकर साधु की भार्या को देख हाथ जोड़कर प्रणाम किया तथा उसके लिए अभीष्ट बात कही -‘सेठ जी अपने दामाद तथा बन्धुवर्गों के साथ बहुत सारे धन-धान्य से सम्पन्न होकर नगर के निकट पधार गये हैं।’ दूत के मुख से यह बात सुनकर वह अति आनंदित हुई और उस साध्वी ने श्री सत्यनारायण की पूजा करके अपनी पुत्री से कहा -‘मैं साधु के दर्शन के लिए जा रही हूं, तुम शीघ्र आओ।’ माता का ऐसा वचन सुनकर व्रत को समाप्त करके प्रसाद का परित्याग कर वह कलावती भी अपने पति का दर्शन करने के लिए चल पड़ी। इससे भगवान सत्यनारायण रुष्ट हो गये और उन्होंने उसके पति को तथा नौका को धन के साथ हरण करके जल में डुबो दिया।
इसके बाद कलावती कन्या अपने पति को न देख महान शोक से रुदन करती हुई पृथ्वी पर गिर पड़ी। नाव का अदर्शन तथा कन्या को अत्यन्त दुखी देख भयभीत मन से साधु बनिया ने सोचा – यह क्या आश्चर्य हो गया? नाव का संचालन करने वाले भी सभी चिन्तित हो गये। तदनन्तर वह लीलावती भी कन्या को देखकर विह्वल हो गयी और अत्यन्त दुख से विलाप करती हुई अपने पति से इस प्रकार बोली -‘ अभी-अभी नौका के साथ वह कैसे अलक्षित हो गया, न जाने किस देवता की उपेक्षा से वह नौका हरण कर ली गयी अथवा श्रीसत्यनारायण का माहात्म्य कौन जान सकता है!’ ऐसा कहकर वह स्वजनों के साथ विलाप करने लगी और कलावती कन्या को गोद में लेकर रोने लगी।
कलावती कन्या भी अपने पति के नष्ट हो जाने पर दुखी हो गयी और पति की पादुका लेकर उनका अनुगमन करने के लिए उसने मन में निश्चय किया। कन्या के इस प्रकार के आचरण को देख भार्या सहित वह धर्मज्ञ साधु बनिया अत्यन्त शोक-संतप्त हो गया और सोचने लगा – या तो भगवान सत्यनारायण ने यह अपहरण किया है अथवा हम सभी भगवान सत्यदेव की माया से मोहित हो गये हैं। अपनी धन शक्ति के अनुसार मैं भगवान श्री सत्यनारायण की पूजा करूंगा। सभी को बुलाकर इस प्रकार कहकर उसने अपने मन की इच्छा प्रकट की और बारम्बार भगवान सत्यदेव को दण्डवत प्रणाम किया। इससे दीनों के परिपालक भगवान सत्यदेव प्रसन्न हो गये। भक्तवत्सल भगवान ने कृपापूर्वक आकाशवाणी की – ‘तुम्हारी कन्या प्रसाद छोड़कर अपने पति को देखने चली आयी है, निश्चय ही इसी कारण उसका पति अदृश्य हो गया है। यदि घर जाकर प्रसाद ग्रहण करके वह पुनः आये तो हे साधु बनिया तुम्हारी पुत्री पति को प्राप्त करेगी, इसमें संशय नहीं।
कन्या कलावती भी आकाशमण्डल से ऐसी वाणी सुनकर शीघ्र ही घर गयी और उसने प्रसाद ग्रहण किया। पुनः आकर स्वजनों तथा अपने पति को देखा। तब कलावती कन्या ने अपने पिता से कहा – ‘अब तो घर चलें, विलम्ब क्यों कर रहे हैं?’ कन्या की वह बात सुनकर वणिकपुत्र संतुष्ट हो गया और विधि-विधान से भगवान सत्यनारायण का पूजन करके धन तथा बन्धु-बान्धवों के साथ अपने घर गया। तदनन्तर पूर्णिमा तथा संक्रान्ति पर्वों पर भगवान सत्यनारायण का पूजन करते हुए इस लोक में सुख भोगकर अन्त में वह सत्यपुर बैकुण्ठलोक में चला गया।

श्री सत्यनारायण भगवान की जय ।।
श्री सत्यनारायण व्रत कथा का चतुर्थ अध्याय संपूर्ण ।।

यहां एक क्लिक में पढ़ें ~ गीतावली हिंदी में

पांचवाँ अध्याय

श्रीसूत जी बोले – श्रेष्ठ मुनियों! अब इसके बाद मैं दूसरी कथा कहूंगा, आप लोग सुनें। अपनी प्रजा का पालन करने में तत्पर तुंगध्वज नामक एक राजा था। उसने सत्यदेव के प्रसाद का परित्याग करके दुख प्राप्त किया। एक बार वह वन में बहुत से पशुओं को मारकर वटवृक्ष के नीचे आया। वहां उसने देखा कि गोपगण बन्धु-बान्धवों के साथ संतुष्ट होकर भक्तिपूर्वक भगवान सत्यदेव की पूजा कर रहे हैं। राजा यह देखकर भी अहंकारवश न तो वहां गया और न उसे भगवान सत्यनारायण को प्रणाम ही किया। पूजन के बाद सभी गोपगण भगवान का प्रसाद राजा के समीप रखकर वहां से लौट आये और इच्छानुसार उन सभी ने भगवान का प्रसाद ग्रहण किया। इधर राजा को प्रसाद का परित्याग करने से बहुत दुख हुआ।
उसका सम्पूर्ण धन-धान्य एवं सभी सौ पुत्र नष्ट हो गये। राजा ने मन में यह निश्चय किया कि अवश्य ही भगवान सत्यनारायण ने हमारा नाश कर दिया है। इसलिए मुझे वहां जाना चाहिए जहां श्री सत्यनारायण का पूजन हो रहा था। ऐसा मन में निश्चय करके वह राजा गोपगणों के समीप गया और उसने गोपगणों के साथ भक्ति-श्रद्धा से युक्त होकर विधिपूर्वक भगवान सत्यदेव की पूजा की। भगवान सत्यदेव की कृपा से वह पुनः धन और पुत्रों से सम्पन्न हो गया तथा इस लोक में सभी सुखों का उपभोग कर अन्त में सत्यपुर वैकुण्ठलोक को प्राप्त हुआ।
श्रीसूत जी कहते हैं – जो व्यक्ति इस परम दुर्लभ श्री सत्यनारायण के व्रत को करता है और पुण्यमयी तथा फलप्रदायिनी भगवान की कथा को भक्तियुक्त होकर सुनता है, उसे भगवान सत्यनारायण की कृपा से धन-धान्य आदि की प्राप्ति होती है। दरिद्र धनवान हो जाता है, बन्धन में पड़ा हुआ बन्धन से मुक्त हो जाता है, डरा हुआ व्यक्ति भय मुक्त हो जाता है – यह सत्य बात है, इसमें संशय नहीं। इस लोक में वह सभी ईप्सित फलों का भोग प्राप्त करके अन्त में सत्यपुर वैकुण्ठलोक को जाता है। हे ब्राह्मणों! इस प्रकार मैंने आप लोगों से भगवान सत्यनारायण के व्रत को कहा, जिसे करके मनुष्य सभी दुखों से मुक्त हो जाता है।

कलियुग में तो भगवान सत्यदेव की पूजा विशेष फल प्रदान करने वाली है। भगवान विष्णु को ही कुछ लोग काल, कुछ लोग सत्य, कोई ईश और कोई सत्यदेव तथा दूसरे लोग सत्यनारायण नाम से कहेंगे। अनेक रूप धारण करके भगवान सत्यनारायण सभी का मनोरथ सिद्ध करते हैं। कलियुग में सनातन भगवान विष्णु ही सत्यव्रत रूप धारण करके सभी का मनोरथ पूर्ण करने वाले होंगे। हे श्रेष्ठ मुनियों! जो व्यक्ति नित्य भगवान सत्यनारायण की इस व्रत-कथा को पढ़ता है, सुनता है, भगवान सत्यारायण की कृपा से उसके सभी पाप नष्ट हो जाते हैं। हे मुनीश्वरों! पूर्वकाल में जिन लोगों ने भगवान सत्यनारायण का व्रत किया था, उसके अगले जन्म का वृतान्त कहता हूं, आप लोग सुनें।
महान प्रज्ञासम्पन्न शतानन्द नाम के ब्राह्मण सत्यनारायण व्रत करने के प्रभाव से दूसरे जन्म में सुदामा नामक ब्राह्मण हुए और उस जन्म में भगवान श्रीकृष्ण का ध्यान करके उन्होंने मोक्ष प्राप्त किया। लकड़हारा भिल गुहों का राजा हुआ और अगले जन्म में उसने भगवान श्रीराम की सेवा करके मोक्ष प्राप्त किया। महाराज उल्कामुख दूसरे जन्म में राजा दशरथ हुए, जिन्होंने श्रीरंगनाथजी की पूजा करके अन्त में वैकुण्ठ प्राप्त किया। इसी प्रकार धार्मिक और सत्यव्रती साधु पिछले जन्म के सत्यव्रत के प्रभाव से दूसरे जन्म में मोरध्वज नामक राजा हुआ। उसने आरे से चीरकर अपने पुत्र की आधी देह भगवान विष्णु को अर्पित कर मोक्ष प्राप्त किया। महाराजा तुंगध्वज जन्मान्तर में स्वायम्भुव मनु हुए और भगवत्सम्बन्धी सम्पूर्ण कार्यों का अनुष्ठान करके वैकुण्ठलोक को प्राप्त हुए। जो गोपगण थे, वे सब जन्मान्तर में व्रजमण्डल में निवास करने वाले गोप हुए और सभी राक्षसों का संहार करके उन्होंने भी भगवान का शाश्वत धाम गोलोक प्राप्त किया।

श्री सत्यनारायण भगवान की जय ।।
श्री सत्यनारायण व्रत कथा का पंचम अध्याय संपूर्ण ।।

यहां एक क्लिक में पढ़ें ~ सनातन धर्म में कितने शास्त्र-षड्दर्शन हैं।

श्रीसत्यनारायण भगवान की आरती

जय लक्ष्मी रमणा, जय श्रीलक्ष्मी रमणा ।
सत्यनारायण स्वामी जन- पातक- हरणा ।।
रत्नजटित सिंहासन अदभुत छबि राजै ।
नारद करत निराजन घंटा-ध्वनि बाजै ।।
प्रकट भये कलि-कारण, द्विजको दरस दियो ।
बूढ़े ब्राह्मण बनकर कंचन-महल कियो ।।
दुर्बल भील कठारो, जिन पर कृपा करी ।
चन्द्रचूड़ एक राजा, जिनकी बिपति हरी ।।
वैश्य मनोरथ पायो, श्रद्धा तज दीन्हीँ ।
सो फल फल भोग्यो प्रभुजी फिर अस्तुति कीन्हीं ।।
भाव-भक्ति के कारण छिन-छिन रुप धरयो ।
श्रद्धा धारण कीनी, तिनको काज सरयो ।।
ग्वाल-बाल सँग राजा वन में भक्ति करी ।
मनवाँछित फल दीन्हों दीनदयालु हरी ।।
चढ़त प्रसाद सवायो कदलीफल, मेवा ।
धूप – दीप – तुलसी से राजी सत्यदेवा ।।
सत्यनारायण जी की आरती जो कोई नर गावै ।
तन मन सुख संपत्ति मन वांछित फल पावै ।।

 

यह भी पढ़े ~  शिव के प्रिय बिल्वपत्र

Shree Satyanarayan Vrat Katha in English

The auspicious day of doing Shree Satyanarayan Katha is a scriptural law to do it on Purnima, Amavasya, Sunday, Thursday, Sankranti and other festivals. A special puja is performed before starting the Satyanarayan Katha. First of all worship of Lord Ganesha, worship of Lord Vishnu, worship of earth, worship of Lord Shaligram is done. The mention of Satyanarayan Katha is found in the Rewakhand of Skanda Purana.

In Shri Satyanarayan Katha, five chapters and 170 verses are found in Sanskrit language. In Shri Satyanarayan Katha, forgetting the resolution and insulting the Prasad are the two main themes. In the five chapters of Satyanarayan Katha, it has been told that many types of problems arise due to not following the truth. Therefore, one should observe the fast of truth.

Read here in one click ~ Shiv Manas Puja

sanctification
To become pure, first of all, take water in the left hand and become pure by sprinkling water on yourself by reciting the following verses from the ring finger, middle, and thumb of the right hand.

Verse:-
impure: holy or sarvavasam gatoऽpi va.
Yah smereta pundarikasam sa bahyaabhyantarah shuchih
Again Pundrikaaksham, again Pundrikaaksham, again Pundrikaaksham.

While reciting the verse given below, sprinkle water to sanctify the seat you sit in worship.

Prithvi Tvaya Ghata Loka Devi Tvam Vishnuna Dhruta.
Tvam cha dharya mother devi pavitam kuru cha asanam

gland binding:
Yadabdhanan Dakshayana Hiranya (Gum) Shatanikaya Sumanasyamanah.
Tanma aa bandhami shat shardayyushyunjardashtiyarthasam.

Aachman:
To purify your inner body, take water in your right hand and pray three times and say –

Om Keshavay Namah Swaha,
Om Narayana Namah Swaha,
Om Madhavaya Namah Swaha.

Deepak Pooja:
Light the lamp while reciting the following verses and worship the lamp with flowers and kunku.

Bho Deep Devroopastvam Karmasakshi Hyavinghkrit.
Yavatkarma samapti: syat tavatvam sushthira bhava.

swasti-reading:
Om Swasti Na Indro Vriddhashrava: Swasti Na Pusha Vishwaveda.
Swasti nastarksyo arishtanemi: swasti no brihastridardhatu.

Dyauh Shanti: Spacegun Shanti: Prithvi Shantirapah
Shantiroshdhayah Shanti. Vanaspatayah Shantirvishve Deva:
Shantarbrahma Shanti: Sarvagun Shanti: Shantireva Shanti Sa.
I am Shantiredhi. Yato yath samihse tato no abhayam kuru.

 

Prithvi Puja :-
While reciting the following verse, worship the earth with Abil, Gulal, Haldi, Roli, Akshat, Flowers.

Prithvi Tvaya Ghata Loka Devi Tvam Vishnuna Dhruta.
Tvam cha dharya mother devi pavitam kuru cha asanam

Shri Satyanarayan Pooja begins:-
One should meditate on Lord Shri Satyanarayana with akshat-flowers in his hand. While meditating on Shri Satyanarayana, read the following verse.

Meditation Mantra:-
Om Satyavratam Satyaparam Trisatyam Satyasya Yonim Nihitancha Satya.
Satyasya Satyamrit Satyanetra Satyakam tva Sharanam Prapannah.
Dhyayetsyam gunatitam gunatray samayatam.
Lokanatham Trilokesham Kaustubharanam Harim

Invoke:-
Now while reciting the following verse, invoke Lord Shree Satyanarayan and invite the Lord.

Verse :-
Fire god! God! May you remain stable in your place.
Yavat pujam karishyeaham tavat tvam sannidhau bhava
Om Sri Satyanarayanaya Namah, Sri Satyanarayanaay Aavahyaami, Avahanarthe Pushpani Samarpayami.

To make Lord Satyanarayan sit on a yellow rice seat and recite the following verse.

Asana Mantra :-
Many Ratnasamyuktam Nanamanigananvitam.
Bhavitam Hemayam Divyam Asanam Prati Grihyatam.
Om Sri Satyanarayana Namah, Asanam Samarpayami.

Wash the feet of the Lord while reciting the following verses.

Padyam Mantra:-
Narayan Namaste, Tunarkarnavatarak.
Padyam Grihan Devesh Mam Saukhya Vivardhya.
Om Sri Satyanarayanaya Namah, Padyo: Padyam Samarpayami.

Arghya – Offer arghya to God.
Arghya Mantra :-
Gandhpushpaakshatairuktmarghyam editam maya.
Bhagwan Narayan Prasanna Vardo Bhava
Om Sri Satyanarayanaya Namah, Hastyorghyam Samarpayami.

Aachman – Offer achaman to God.
Achaman Mantra:-
Karpuren Sugandhen Vasitam Swadhu Sheetalam.
Toyamachamniyam grahan parmeshwar
Om Sri Satyanarayanay Namah, Achamaniyam Jalam Samarpayami.

Take a bath of Lord Shri Satyanarayana with pure water while reciting the following verses.

Bath Mantra:-
Mandakinyaah samnitaih karpooraguru vasitaih.
Snan kurvantu devesha salilaishch sugandhibhih
Om Sri Satyanarayanay Namah, Snaniyam Jalam Samarpayami.

While reciting the verse given below, one should bathe with Panchamrita of Lord Sri Satyanarayana – mixing milk, curd, ghee, sugar and honey.

Panchamrit Bath Mantra:-
Payyo dadhi ghritam chaiva madhusharkaryanvitam.
Panchamritam mayalneetam bathartha pratighyatam

Om Sri Satyanarayana Namah, Panchamritsnanam Samarpayami,
Shuddhodaka Bath – Take a bath with pure water.

Shuddhodak Bath Mantra:-
Mandakinyastu yadvari sarvapapaharam shubham.
Tadidam kalpitam tubhyam snanaratha pratighyatam.

Om Sri Satyanarayana Namah, Shuddhokasnanam Samarpayami.

Offer Kalava in the form of a garment or cloth to Lord Sri Satyanarayana and recite the following verse.

mantra:-
Sheetvatoshnasantranam Lajjaya Rakshanam Param.
Dehalankarnam Vastram Dhrutva Shanti in Prayachha.
Om Sri Satyanarayana Namah, Vastram Samarpayami.
(Offer clothes, give water.)

Yagyopaveet – Offer the thread to the Lord.
Navbhistantubhiruktam trigunam devtamayam.
Upavitam Maya Duttam Grihan Parmeshwar

Om Sri Satyanarayanaya Namah, Yagyopavitam Samarpayami.
Sandalwood – Offer sandalwood to God.
Shrikhandam Chandanam Divyam Gandhadyam Sumanoharam.
Vilepanam surashreshtha chandanam pratighyatam

Om Sri Satyanarayana Namah, Gandham Samarpayami.
Akshat – Offer rice to God.
Akshatashcha surashreshtha kumkumakta: graceful.
Maya Nivedita Bhaktya Grihan Parmeshwar

Om Sri Satyanarayana Namah, Akshatan Samarpayami.
Pushpamala – Offer flowers and garlands to the Lord.
Malyadini Sugandhini Malatyadini Vai Prabho.
Mayahtani Pushpani Grahan Parmeshwar

Om Sri Satyanarayana Namah, Pushpam Pushpamalaam Cha Samarpayami.
Durva – Offer Durva to God.
Durvankuran Suhritanamritan Mangalapradhan.
Anitantav Pujartham Grihan Parmeshwar

Om Sri Satyanarayana Namah, Durvankuran Samarpayami.

Incense, Deep – Show the incense lamp to God.
Botanicalsodbhuto Gandhadhya: The smell is perfect.
Aagreyah sarvadevanaam dhupoyam pratighyatam.

sajya cha varti syuktam vahinina yojitam maya.
Deepam Grahan Devesh! Trailokyatimirapaham.

Om Sri Satyanarayana Namah, Dhupam, Deepam Darshayami.
Naivedya – Offer sweets to God.
(offer Panchamisthan and dry fruits)
Sugarkhandakhayani Dadhikshirghritani Ch.
Aaharam bhakshyabhojyam cha naivedyam pratighyatam.

Om Sri Satyanarayana Namah, Naivedyam Nivedayami.
Seasonal – Offer bananas, mangoes, apple, etc. to God.
Phalen Phalitam Sarvam Trailokyam Sachracharam.
Tasmat Phalpradaden Poornah Santu Manortha: Om

Om Sri Satyanarayana Namah, Rituphalam Nivedayami.
Madhya aachamiyan jal uttaposhanam ch sampayami.
Tambool – Offer betel nut to the Lord.
Poogiphalam mahaddivyam nagavallidalairyutam.
Ellavangasamyuktam tamboolam pratighyatam.

Om Sri Satyanarayana Namah, Mukhavasarthe Tamboolam Samarpayami.

One should offer some money to Lord Satyanarayana as a part of his earnings.
Dakshina Shloka:-
Hiranyagarbha garbhasthaham hemabijam vibhavasoah.
Anantapunyafaldamah in peace.

 

Shree Satyanarayan Katha
first chapter

At one time in Naimisharanya shrine, Shaunkadi eighty-eight thousand sages said to Shri Sut ji – O Lord! In this Kali-yuga, how will people without Veda-Vidya get devotion to God and how will they be saved? Oh best man! Say some austerity that will give merit in a short time and get desired results, we want to hear such a story. The omniscient scholar Shri Sutji said – O revered among the Vaishnavas! All of you have asked about the welfare of the animals. Now I will tell you that excellent fast, which Naradji had asked Lakshmi Narayan Bhagwan and Lakshmipati had said to Munishreshtha Naradji, so listen carefully-

Once upon a time, Yogiraj Naradji came to the world of death, roaming many worlds with the desire for the benefit of others. Seeing all the human beings born in many species here, suffering from many miseries according to their karma, I thought, by doing what effort, the sufferings of the living beings will surely be destroyed. Thinking this in his mind, he went to Vishnulok. There, seeing Ish Narayana of the gods with white complexion and four arms, holding a conch shell, chakra, mace, and palm in their hands and wearing garlands, they started praising – O Lord! You are very powerful. Even the mind and speech cannot find you, you do not even have a beginning, middle, and end. You are the form of Nirguna, the originator of the universe and the destroyer of sorrows of the devotees. I salute you. Hearing this kind of praise from Narad Ji, Lord Vishnu said – O sage! What’s on your mind? For what purpose you have come, feel free to say.

Then Nārada Muni said – All human beings born in many species in the world of death are suffering from various kinds of miseries by their own karma. Oh, Nath! If you have mercy on me, then tell me how all the miseries of those people can be removed with a little effort. Lord Vishnu said – O Narada! You have asked for a perfect thing for the benefit of human beings. The work by which a man is freed from attachment, I say, listen-

One who gives a lot of merits, rare in both heaven and the world of death, is an excellent fast. Today I tell you out of love. By doing this fast of Shri Satyanarayan Bhagwan properly, one attains salvation after enjoying life-long happiness on earth. Hearing the words of Shri Bhagwan, Narada Muni said – O Lord! What is the fruit of that fast, what is the law and who has observed this fast, and on which day one should observe this fast? Tell me in detail.

Lord Vishnu said – O Narada! One who removes sorrow, sorrow, etc., increases wealth, and good fortune, and gives children, this fast is going to make him victorious in all places. With devotion and reverence, on any day one should worship Sri Satyanarayana in the early morning with the Brahmins and brothers being pious. With devotion, take Fruits, banana fruit, honey, ghee, milk, and wheat flour. (In the absence of wheat, powder of sathi can also be taken.) And all things should be offered to God and food to Brahmins including brothers. Get it done, then eat your own food. Spend time remembering Lord Satyanarayana by organizing dances, songs, etc. during the night. By observing this fast, the wishes of human beings are definitely fulfilled. This is the simplest way of salvation on land, especially during the Kali-kaal.

Glory to Shri Satyanarayan Bhagwan.
The first chapter of Shri Satyanarayan Katha is complete.

Read here in one click ~  Shri Ramcharitmanas in English

Two chapter

Sutji said – O sages! I tell the history of the one who has done this fast for the first time, listen carefully. A very poor Brahmin lived in the beautiful city of Kashipuri. He used to roam the earth, restless with hunger and thirst. Seeing the brahmin sad, the Lord, who loved brahmins, took the form of an old brahmin and asked with respect – O Vipra! Why do you roam the earth constantly in sorrow? O brahmin! Tell it all to me, I want to hear. The Brahmin said – I am a poor Brahmin, I roam the earth for alms. Oh my god! If you know any way to get rid of this please let me know. The old Brahmin said – O Vipra! Lord Satyanarayan is the giver of desired results. That is why you worship him, by doing which a man becomes free from all sorrows. Bhagwan Satyanarayana, who assumed the form of an old brahmin, after telling the brahmin about all the rules of fasting, became blind. After deciding that I will do the fast that the old Brahmin has told me, he could not even sleep at night. Waking up early in the morning, after deciding to fast for Satyanarayana, he went for alms. On that day, he got a lot of money in alms, due to which he along with his brothers and sisters fasted for Lord Satyanarayan. By doing this, the brahmin got rid of all sorrows and became endowed with many types of wealth. From that time Brahmin started fasting every month. In this way, the person who does Satyanarayan’s fast will be freed from all sorrows. In this way, I told you this fast as told by Lord Satyanarayan to Narad Ji. O Vipers! what shall I say now?

The sage said – O sage! Hearing from this Brahmin in the world, who did this fast? We want to hear all that. For this we have curiosity. Soot ji said – O sages! Listen to all who have observed this fast. At one time, according to the Brahmin’s wealth and opulence, he was ready to fast with his brothers and sisters, at the same time an old man selling wood came and kept the wood outside and went to the Brahmin’s house. Seeing them fasting, the woodcutter, who was suffering from thirst, greeted the Brahmin and said, “What are you doing, what is the result of doing it?” Please tell me.

The brahmin said- This is the fast of Lord Satyanarayan, who fulfills all the wishes, due to his grace, there has been an increase in wealth and grain, etc. The woodcutter was very pleased to know about this fast from the Brahmin. After taking Charanamrit, he went to his house after eating the Prasad.

The next day, the woodcutter made such a resolution in his mind that he would do the best fast of Satyanarayan Dev with the money he would get from selling wood in the village. Thinking this in his mind, the old man went to such a beautiful city, keeping the sticks on his head, where the rich people lived. That day there he got four times the price of those woods from the first days. Then the old woodcutter took the price and was very pleased and went to his house with the total ingredients of Satyanarayana Lord’s fast like ripe bananas, sugar, ghee, milk, curd, and wheat powder, etc. Then he called his brothers and worshiped the Lord with the method and fasted. Due to the effect of that fast, the old woodcutter became full of wealth, son, etc. and after enjoying all the pleasures of the world, went to Baikund.

Glory to Shri Satyanarayan Bhagwan.
The second chapter of Shri Satyanarayan Katha is complete.

Read here in one click ~ Chanakya Niti

third chapter

Sutji said – O best sages! Now let me tell the next story, listen – in earlier times there lived a wise king named Ulkamukh. He was a truth-teller and Jitendriya. Every day God used to go to the places and give money to the poor and remove their sufferings. His wife had a lotus-like face and was a sati sadhvi. In order to have a son, both of them fasted on Lord Satyanarayana on the banks of the Bhadrashila river. At that time a Vaishya named Sadhu came there. He had a lot of money for the business. He stopped the boat on the shore and came to the king and seeing the king fasting, he started asking with humility – O king! What are you doing with a devotional mind? I want to hear So you tell me this. The king said – O Vaishya! With my brothers and sisters, I am fasting and worshiping this super powerful Lord Satyanarayan for the attainment of a son. Hearing the words of the king, the sage said respectfully – O king! Tell me all the rules of this, I will also do this fast according to your statement. I also do not have any children, I believe that by observing this fast, it will definitely happen. After listening to all the laws of the king, he retired from business and went to his house with joy. The sage narrated this fast to his wife giving children and vowed that when I have a child, he will do this fast. If the monk made such a promise that his wife would have a child, then I would do this fast. The sage uttered such words to his wife Lilavati. One day, his wife Leelavati rejoiced with her husband, becoming engaged in worldly religion, Satyanarayana became pregnant by the grace of God and in the tenth month, a beautiful daughter was born to her. Day by day it started growing like the moon of Shukla Paksha. The girl was named Kalavati. Then Lilavati told her husband in sweet words that whatever you had resolved to do the fast of God, now you should do it. The monk said – Oh dear! I will do it on marriage. Thus assuring his wife he went to the city.

Kalavati attained growth in the father-house. When the sage saw his daughter with friends in the city, he immediately called a messenger and said that he should bring a suitable groom for the daughter. On receiving the orders of the monk, the messenger reached Kanchan Nagar and after taking great care there brought a suitable merchant son for wood. Seeing that worthy boy, the sage along with his brothers and sisters was pleased and married his daughter with him, but unfortunately forgot to observe that fast even at the time of marriage. Then Lord Satyanarayana got angry and cursed the sadhu that they will get severe sorrow.

Vaishya, a skilled monk in his work, went to Ratnapura city near the sea along with his Jamata and there both father-in-law and Jamai Chandraketu started doing business in that city of the king. One day, inspired by the illusion of Lord Satyanarayana, a thief was running away after stealing the king’s money but seeing the king’s messengers coming, the thief ran away and kept the money silently where he was staying. When the messengers saw the king’s wealth kept with that sage Vaishya, they tied both of them and took them near the king and said – O king! We have caught these two thieves, let us see. Then on the orders of the king put in harsh imprisonment and took away all their money. Due to the curse of Lord Satyanarayana, the wife, and daughter of the sage Vaishya were also very sad on the ground. Thieves stole the money that was kept at his house, and being very pained by physical and mental pain and hunger and thirst, Kalavati went to a Brahmin’s house in concern for food. There she saw Satyanarayan Bhagwan fasting, then listened to the story, and came home at night after receiving the prasad. Mother said to Kalavati – O daughter! Where have you been so far and what is on your mind?

Kalavati said – Oh mother! I have seen the fasting of Lord Satyanarayan in the house of a Brahmin. Hearing the words of the girl, Lilavati started preparing for the worship of God. Lilavati worshiped Lord Satyanarayan along with family and brothers and asked for a boon that my husband and son-in-law should come home soon. Also prayed that we all forgive the crime. Lord Satyanarayana was satisfied with this fast and appeared in a dream to King Chandraketu and said – O king! You have taken both the Vaishyas captive, they are innocent, release them in the morning and give them all the money that you have received, otherwise, I will destroy your wealth, kingdom, daughters, etc. The Lord disappeared after saying such words to the king. In the morning, King Chandraketu narrated his dream in the meeting, then freed both the sons of the merchants and called them to the meeting. Both of them greeted the king as soon as he arrived. The king said with sweet words – O noblemen! You have received such a difficult misery in the future, now you have no fear. Saying this, the king got them dressed in new clothes and sent them with respect by paying double the money they had taken. Both the Vaishyas went to their homes.

Glory to Shri Satyanarayan Bhagwan.
The third chapter of Shri Satyanarayan Katha is complete.

 

Chapter Four

Street Ji said – Sadhu Baniya after the invocation and giving money to Brahmins left for his city. After the sadhu went some distance, Lord Satyanarayana got curious about the test of his truthfulness – ‘Sadho! What is in your boat?’ Then both the moneylenders, who were stunned by money, laughed defiantly and said – ‘Dandi sannyasin! why are you asking? Want to take some currency? Our boat is full of creepers and leaves etc.’ Hearing such a cruel voice, he said – ‘May your words come true – saying this, the Lord, taking the form of a Dandi sannyasin, went some distance and sat near the sea.
After performing routine actions after the departure of Dandi, that is, seeing the boat raised upwards in the water, the monk was very surprised and fainted on seeing the creeper and leaves, etc. in the boat and fell on the earth. On being alert, Vanikputra became worried. Then his son-in-law said in this way – ‘Why do you grieve? The punishment has given a curse, in this situation, if he wants, he can do everything, there is no doubt about it. Therefore, we should take refuge in him, where the desire of the mind will be fulfilled.’ Hearing the son-in-law, the sage-baniya went to him, and seeing the punishment there, he bowed down to him with devotion and started saying respectfully – whatever I have said in front of you, untruthful speech. Roop has committed a crime, you forgive that offense of mine – by saying this repeatedly, he became distraught with great grief.
Seeing her weeping, Dandi said – ‘O fool! Don’t cry, listen to me. Because of being indifferent to my worship and because of my orders, you have repeatedly suffered.
The monk said – ‘O Lord! It is astonishing that even the gods like Brahma cannot know your qualities and forms as they are due to being enchanted by your illusion, then how can I, a fool, be fascinated by your illusion, know? You are happy I will worship you according to my wealth. I have come under your shelter. Protect me and all the wealth that I had in the boat.’ Lord Janardan was satisfied after hearing that baniya’s devotional voice.
Lord Hari disappeared there after giving him the desired boon. After that the monk got into his boat and saw him full of wealth and food, ‘by the grace of Lord Satyadev, our desire became successful’ – he duly worshiped the Lord along with his relatives by saying that. By the grace of Lord Shri Satyanarayana, he became full of joy and after handling the boat diligently, he left for his country. Sadhu Baniya said to his son-in-law – ‘Look at that my Ratnapuri city is visible’. After this, he sent the messenger of his wealth to his city to inform them about his arrival.
After that the messenger went to the city and bowed his hands to see the wife of the monk and said the desired thing for him – ‘Seth ji with his son-in-law and relatives has come near the city after being endowed with a lot of money and food.’ The messenger. Hearing this from her mouth, she was very happy and that Sadhvi worshiped Shri Satyanarayan and said to her daughter – ‘I am going to see the monk, you come soon.’ After listening to such a word from the mother, she ended the fast and offered Prasad. Abandoning her, Kalavati also went to see her husband. This angered Lord Satyanarayana and he drowned her husband and the boat along with the money and drowned her in the water.
After this, the Kalavati girl fell to the earth crying with great grief, not seeing her husband. Seeing the sight of the boat and seeing the girl very sad, the sage Baniya thought with a frightened heart – what was this surprise? Everyone who operated the boat also got worried. After that, Lilavati also became stunned on seeing the girl and, lamenting with great sadness, said to her husband in this way – ‘How did he become unimpressed with the boat just now, don’t know which deity’s neglect that boat was taken away Or who can know the greatness of Sri Satyanarayana!
Kalavati girl also became sad at the loss of her husband and decided in her mind to follow her husband’s footpad. Seeing this kind of behavior of the girl, the virtuous Sadhu Baniya along with Bharya became very sad and started thinking – either Lord Satyanarayana has kidnapped this, or we are all fascinated by the illusion of Lord Satyadev. According to my money power, I will worship Lord Shree Satyanarayan. Calling everyone like this, he expressed his heart’s desire and repeatedly bowed to Lord Satyadev. This pleased Lord Satyadev, the guardian of the poor. Lord Bhaktavatsal graciously said to Akashvani – ‘Your daughter has left the prasad and has gone to see her husband, definitely because of this her husband has become invisible. If he comes again after going home after taking prasad, then your daughter will get the husband, there is no doubt about it.
Kanya Kalavati also went home soon after hearing such a voice from the sky and took the prasad. Came again and saw relatives and her husband. Then Kalavati girl said to her father – ‘Now let’s go home, why are you delaying?’ Vanikputra was satisfied after hearing that girl’s words and worshiped Lord Satyanarayan by law and went to his house with wealth and brothers and sisters. Gone. After that, while worshiping Lord Satyanarayan at the Purnima and Sankranti festivals, enjoying happiness in this world, he finally went to Satyapur Baikunthalok.

Glory to Shri Satyanarayan Bhagwan.
The fourth chapter of Shri Satyanarayan Katha is complete.

 

five chapter

Street ji said – Best sages! Now after this, I will tell another story, you guys listen. There was a king named Tungadhwaj who was ready to obey his subjects. He got sorrowful by giving up the offerings of Satyadev. Once he came under the banyan tree after killing many animals in the forest. There he saw that the Gopagans, satisfied with their brothers and sisters, were worshiping Lord Satyadev with devotion. Even after seeing this, the king neither went there out of ego nor did he bow down to Lord Satyanarayan. After worship, all the Gopagans returned from the place keeping God’s prasad near the king and they all accepted the Lord’s prasad as per their wish. Here the king was very sad to give up the prasad.
All his wealth and food and all hundred sons were destroyed. The king decided in his mind that surely Lord Satyanarayana has destroyed us. That’s why I should go to the place where Shri Satyanarayana was worshipped. Having decided this in his mind, he went near the king gopagans and he worshiped Lord Satyadev methodically with the gopagans having devotion-reverence. By the grace of Lord Satyadev, he again became full of wealth and sons and after enjoying all the pleasures in this world, he finally attained Satyapur Vaikunthalok.
Sri Sun Ji says – The person who observes this very rare fast of Shri Satyanarayan and listens with devotion to the story of God who is virtuous and fruitful, gets wealth and grain, etc. by the grace of Lord Satyanarayan. The poor become rich, the one who is in bondage becomes free from the bondage, and the frightened person becomes free from fear – this is a fact, there is no doubt about it. In this world, after getting enjoyment of all the desired fruits, he finally goes to Satyapur Vaikunthalok. O brahmins! Thus I told you to observe the fast of Lord Satyanarayan, by which one becomes free from all sorrows.

In Kaliyuga, worship of Lord Satyadev is going to give special results. Some people call Lord Vishnu Kaal, some people Satya, some Ish, and some Satyadev, and others name him Satyanarayan. By taking many forms, Lord Satyanarayana proves everyone’s wishes. In Kaliyuga, the eternal Lord Vishnu will be the one to fulfill everyone’s wishes by taking the form of Satyavrat. O best sages! The person who reads and listens to this Vrat-Katha of Lord Satyanarayana regularly, all his sins are destroyed by the grace of Lord Satyanarayana. O sages! I tell the story of the next birth of those who had fasted for Lord Satyanarayan in the past, listen to you guys.
Due to the effect of fasting Satyanarayana, a brahmin named Shatanand, a great prajnasampanna, became a brahmin named Sudama in his second birth and attained salvation by meditating on Lord Krishna in that birth. The woodcutter Bhil became the king of the caves and in the next life, he attained salvation by serving Lord Shri Ram. King Ulkamukh became King Dasaratha in his second birth, and after worshiping Sri Ranganatha finally attained Vaikuntha. Similarly, due to the influence of Satyavrata in the previous birth, a religious and Satyavrati sage became a king named Mordhwaj in the second birth. He attained salvation by cutting through a saw and offering half the body of his son to Lord Vishnu. Maharaja Tungadhwaj became Swayambhuva Manu after birth and after performing all the rituals related to God, he attained Vaikunthalok. All the gopas who lived in the Vrajamandal after birth became gopas, and after killing all the demons, they also attained the eternal abode of God, Goloka.

Glory to Shri Satyanarayan Bhagwan.
The fifth chapter of Shri Satyanarayan Vrat Katha is complete.

 

Shree Satyanarayan Bhagwan Aarti

Jai Lakshmi Ramana Swami Jai Lakshmi Ramana,
Satyanarayan Swami Jan Patak Harana,
Jai Lakshmi Ramana…..

Ratan Ja Rat Singhasan Adhbut Chabee Rajey,
Narad Kahat Niranjan Ghanta dhun bhajey
Jai Lakshmi Ramana…..

Praghat Bhaye Kali Karan Dwaj Ko Daras Diyo
Budha Brahman Bankey Kanchan Mahal Kiyo
Jai Lakshmi Ramana…..

Durbal Bhil Kathier Jan Par Kripa Karey
Chandra Choor Ik Raja Jinaki Vipat Hari
Jai Lakshmi Ramana…..

Vashey Manorath Payo Shradha tuj Dini
So Fal Bhogyo Prabhji phir Sutati Kini
Jai Lakshmi Ramana…..

Bhav Bhagti Ke Karan Chhin Chhin Roop Dharyo
Shardha Dharan Kini Tin Kay Karj Saryo
Jai Lakshmi Ramana…..

Gwal Bal Sang Raja Ban Mein Bhakti Karey
ManVanchit Fal Dina Deen Dayal Hari
Jai Lakshmi Ramana…..

Charhat Prasad Sawayo Kadali Fal Mewa
Doop Dheep Tulsi Se Raje Sat Deva
Jai Lakshmi Ramana………….

Shri Satya Narayan Ji Ki Aarti jo koi gaavey
Kahat Shianand Swami ManVanchit Fal Paavey
Jai Lakshmi Ramana….

Share
0

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Share
Share